توبه یکی از رکن‌های ارزشمند و والا در نظام کیفری اسلام بوده که باعث اصلاح و پشیمانی مجرم می‌شود؛ علاوه بر آن توبه می‌تواند از وقوع جرم‌های دیگر نیز تا حدود زیادی پیشگیری کند. توبه علاوه بر آثار اخروی، آثار حقوقی مهمی نیز به همراه دارد؛ از جمله تأثیر توبه در جرایم حدی و تعزیری می‌توان به سقوط یا تخفیف در مجازات و حکم صادره اشاره کرد.
اثر توبه در دادرسی به نوع جرم و مرحله دادرسی ارتباط مستقیم دارد؛ به نحوی که در قانون مجازات اسلامی ایران، توبه در جرایم حق الله، اگر قبل از ثبوت جرم به وسیله اقرار یا شهادت شهود صورت گرفته باشد، موجب کاهش مجازات و در برخی مواد به بخشیده شدن مجرم می‌انجامد
اما در جرایم حق الناس، توبه باعث کاهش مجازات‌های تعیین شده نمی‌گردد؛ مگر این که شاکی خصوصی رضایت بدهد یا جرم مرتکب شده جنبه عمومی داشته باشد و توبه باعث اصلاح مجرم شود.
در این مطلب قصد داریم تأثیر توبه در جرایم حدی و تعزیری را به طور جامع و با زبانی ساده برایتان شرح بدهیم؛ اما توجه داشته باشید وکیل کیفری متخصص تهران با مراجعه به دانش و سابقه کاری خود در این زمینه، می‌تواند تا حد زیادی در تسریع روند پرونده و کاهش مجازات‌های مشخص شده به شما کمک کند.
توبه به چه معنا است؟
توبه در قانون مجازات اسلامی به معنی بازگشت از گناه و عمل مجرمانه تعریف می‌شود. هنگامی که شخصی از عمل اشتباه خود پشیمان شده و تلاش در انجام صحیح و پسندیده داشته باشد؛ علاوه بر این خطا و اعمال مجرمانه گذشته خود را نیز دیگر تکرار نکند، به این معنا بوده که توبه کرده است.
توبه امری اختیاری است و هیچ کس نمی‌تواند این امر را به کسی تحمیل کند؛ اما تأثیر توبه در جریام حدی و تعزیری برای افراد مجرم به شدت حائز اهمیت است.
توبه از سه اصلی تشکیل شده است که در ادامه آنها را ذکر کرده‌ایم.
- ندامت و پشیمانی: افراد توبه‌کننده باید ارتکاب گناه و جرم خود پشیمان باشد و از انجام عمل خطای خود، احساس شرمندگی کند.
- عزم بر ترک گناه: فرد توبه‌کننده باید عزم کند که دیگر مرتکب گناه نشود و از انجام اعمال مجرمانه خودداری کند.
- عدم تکرار گناه: فرد توبه‌کننده باید در عمل نیز ثابت قدم و استوار باشد و از تکرار گناه تحت هر شرایطی خوداری کند.
توبه مرتکب در جرایم حدی و تعزیری به شرط واقعی بودن می‌تواند تا حد زیادی بر مجازات‌های مشخص شده، تأثیر‌گذار باشد و به کاهش آن مجازات‌ها کمک کند.
توبه در قانون مجازات اسلامی چگونه است؟
تأثیر توبه در جرایم حدی و تعزیری با هم تفاوت‌های بسیاری دارند.
طبق ماده 117 قانون مجازات اسلامی، در مواردی که توبه مرتکب جرم موجب سقوط یا تخفیف مجازات گردد، توبه و اصلاح و ندامت وی باید احراز شود و به ادعای مرتکب بسنده نمی‌شود
بنابراین توبه در قانون مجازات اسلامی دارای شرایطی است که باید برای دادگاه و قاضی پرونده احراز شود.
توبه امری درونی بوده و نمی‌توان آن را به طور عینی و دقیق اثبات کرد؛ اما دادگاه می‌تواند با توجه به ادله و مدارک موجود، این موضوع را بررسی کرده و حقیقت توبه متهم را احراز کند.
برخی از این ادله عبارت اند از:
- عزم و اقدام به ترک گناه
- اضحار ندامت و پشیمانی واقعی متهم
- عدم تکرار مجدد گناه یا اعمال مجرمانه
- انجام اعمال نیکو و صالح
- و غیره
اثبات توبه مرتکب در جرایم حدی و تعزیری برای دادگاه کاری نسبتاً دشواری است؛ از این رو اگر شما از جمله افرادی هستید که به دنبال اثبات توبه خود به دادگاه‌اید؛ پیشنهاد می‌کنیم از وکیل پایه یک دادگستری کمک گرفته و مشاوره‌های حقوقی مورد نیاز را از ایشان دریافت کنید.
تأثیر توبه مجرم در جرایم حدی چیست؟
تأثیر توبه در جرایم حدی و تعزیری، به نوع جرم و عمل مجرمانه رخ داده بستگی دارد. جرایم حدی یا جرایم حق الله، اعمال مجرمانه‌ای هستند که حق خدا متعال را ضایع می‌کنند.
طبق ماده 115 قانون اسلامی، جرایم حدی حق الله که حق الناس در آنها دخیل نیست؛ با توجه به آیات 33 و 34 سوره مائده در صورت اثبات توبه مجرم، مجازات می‌تواند سقوط کرده و تا حد زیادی کاهش پیدا کند.
به اعمال مجرمانه‌ای که در شرع مقدس و دین اسلام، برایشان حد و مجازات جاری می‌شود، جرایم حدی گفته می‌شود. در مجازات‌های حدی، قاضی و مراجع قضای اجازه تصمیم‌گیری در مورد میزان و نوع مجازات را ندارد؛
از جمله جرایم حدی می‌توان به زنا—مصرف مسکرات—سرقت—لواط—محاربه—تفحیذ—مساحقه—قوادی—قذف—سب النبی—بغی و افساد فی الارض اشاره کرد. جرایم حدی، با توجه به مقررات و قوانین اسلامی، فقط با توبه و اثبات توبه در داداگاه قابل کاهش یا بخشیده شدن، هستند.
تأثیر توبه در جرایم حدی و تعزیری، باعث کاهش مجازات می‌گردد؛ اما در جرایم حدی، به غیر از جرم‌های قذف و محاربه، اگر متهم قبل از دستگیری و اثبات جرم توبه کرده باشد و این توبه برای دادگاه اثبات شود، جرم تا حد زیادی می‌تواند کاهش پیدا کند
علاوه بر آن اگر متهمی بعد از اثبات شدن عمل مجرمانه، توبه کند، دادگاه با ارسال درخواست به رئیس قوه قضاویه، می‌تواند عفو متهم را از مقام رهبری خواستار شود. شما برای آشنایی و گرفتن اطلاعات دقیق‌تر درباره اثر توبه در دادرسی می‌توانید با یک وکیل متخصص ارتباط بگیرید.
تأثیر توبه مجرم در جرایم تعزیری
به تمامی جرایم و اعمال مجرمانه‌ای که توسط قانون‌گذاران حکومتی، مشخص شده‌اند، جرایم تعزیری می‌گویند. این جرایم با صلاح دید قاضی می‌توانند شامل عفو یا کاهش مجازات‌های تعیین شده نیز شوند. در جرایم تعزیراتی خلاف جرایم حدی، مجازات‌ها مشخص و نا مشخص هستند؛ از این رو تأثیر توبه در جرایم حدی و تعزیری نیز متفاوت خواهد بود.
در مجازات‌های تعزیری هدف مهم و اصلی اصلاح متهم است؛ به همین علت اگر مجرم بعد از دستگیری و اثبات جرم نیز توبه کند، این امکان وجود دارد که با صلاح دید قاضی مجازات مشخص شده مورد تخفیف و عفو قرار بگیرد.
در جرایم تعزیراتی درجات 6 و 7و 8 فرد متهم در صورت توبه، چه قبل و چه بعد از احراز و اثبات عمل مجرمانه‌اش به دادگاه، شامل سقوط مجازات به وسیله توبه خواهد شد؛ اما اثر توبه در جرایم تعزیری درجات یک تا پنج، باعث عفو و بخشیده شدن مجرم نخواهد شد؛ فقط با توجه به شرایط خاص و ویژه، قاضی دادگاه می‌تواند در میزان و نوع مجازات مشخص شده، تخفیفاتی را اعمال کند.
سخن پایانی تأثیر توبه در جرایم حدی و تعزیری
در این مطب سعی کردیم تأثیر توبه در جرایم حدی و تعزیری را به طور کامل برایتان شرح دهیم. جرایم حدی، مجازات‌های مشخص شده با توجه به فقه امامیه هستند؛ اما مجازات‌های جرایم تعزیراتی با توجه به قوانین کشور در دادگاه‌ها مشخص می‌شوند.
تأثیر توبه مجرم در جرایم حدی شرایط خاصی را دارا است؛ به نحوی که فرد متهم باید قبل از دستگیری و اثبات عمل مجرمانه‌اش توبه کرده و از خطای خود پشیمان شده باشد؛ در حالی که در جرایم تعزیری متهم اگر بعد از اثبات جرمش به دادگاه نیز توبه کند، قاضی می‌تواند در مجازات تعیین شده تخفیفاتی را قائل شود.
توبه مرتکب در جرایم حدی و تعزیری و همچنین اثبات توبه به دادگاه، در پرونده‌های قضایی به شدت حائض اهمیت است؛ به همین دلیل افرادی که پرونده حقوقی و کیفری دارند، ضروری است در اسرع وقت به یک وکیل متبحر و با تجربه مراجعه کنند و اگر بنا به هر دلیلی به وکیل دسترسی ندارند می‌توانند مشاوره حقوقی آنلاین از وکیل مورد نظرشان را نیز دریافت کنند.
