امروز قصد داریم درباره یک موضوع مهم با نام تعلیق مجازات صحبت کنیم. تعلیق مجازات عبارت می باشد از این که اجرای همه یا بخشی از مجازات در مورد شخص محکوم علیه و با شرایط خاصی معلق بشود.
بر این مبنا و اساس، دادگاه صادرکننده رای، اجرای مجازات مذبور را در دادنامه را با توجه داشتن به شرایطی و برای مدتی معین و مشخص و به مقصود اصلاح و تربیت مجرم به تاخیر خواهد انداخت. توجه داشته باشید که در قانون مجازات اسلامی تصویب شده در سال 1392، قانونگذار مواد 46 تا 54 را به تعلیق اجرا اختصاص داده.
وفق با ماده 46 این قانون، در جرایم تعزیری درجه سه تا هشت، دادگاه می تواند که در حالت وجود داشتن شرایط مقرر شده برای تعویق صادر کردن حکم، اجرای همه یا قسمتی از مجازات را از یک تا پنج سال معلق نماید.
دادستان یا قاضی اجرای احکام کیفری نیز بعد از اجرای یک سوم مجازات می‌تواند که از دادگاه صالح و صادرکننده حکم قطعی، تقاضای تعلیق نماید. همچنین شخص محکوم می‌تواند که بعد از تحمل کردن یک‌سوم مجازات، در حالت دارا بودن شرایط خاص قانونی، از طریق دادستان یا قاضی اجرای احکام کیفری تقاضای تعلیق را داشته باشد و پرونده خود را به یک وکیل کیفری کاربلد بسپارد.
تعلیق مجازات برای چه جرم هایی است؟
لازم به ذکر است که تعلیق، مشمول جرایم تعزیری می باشد و جرائم مرتبط با حدود و قصاص و با توجه به تبصره ماده 115 قانون مجازاتهای اسلامی کشور ایران، تعزیرات شرعی، از شمول مورد های تعلیق استثنا شده است. مجازات های قابل تعلیق مربوط به مجازاتهای درجه 3 تا 8 خواهد بود که در مقایسه کردن با مقررات تعویق صدور حکم که درجات 6 تا 8 را در بر می‌گرفته است، گستره مجازاتهای قابل تعلیق بیشتر شده است.
بهتر است بدانید که یکسان بودن شرایط ویژه تعلیق کردن اجرای مجازات و تعویق انداختن صدور حکم. شرایط تعلیق اجرا و تعویق صدور حکم یکسان می باشند پس در نتیجه شرایط عمومی و اختصاصی تعلیق ساده و مراقبتی مانند تعویق صدور حکم می باشد. مدت تعلیق با توجه به ماده 46 قانون، یک تا پنج سال می باشد که در قانون مجازات سال 1370 این مدت 2 تا 5 سال بوده است. برای مشورت با وکیل پایه یک دادگستری در رابطه با قانون تعلیق تماس بگیرید
جرایم غیر قابل تعلیق کدامند؟!
جرائم غیر قابل تعلیق، جرائمی هستند که برای آنها تعلیق حکم و مجازات وجود ندارد. تعلیق مجازات تنها در مورد جرائم تعزیری درجه سه تا هشت صادر می‌شود و در مورد جرائم حدی و جرایم دارای دیه یا قصاص، امکان صدور تعلیق اجرای مجازات وجود نخواهد داشت. برخی از نمونه‌های جرائم غیر قابل تعلیق عبارتند از:
- جرایم حدّی مانند زنا، سرقت مسلحانه و مقرون به آزار، اسید پاشی، قتل عمد، سرقت از مسجد و سرقت از بانک
- جرایمی که مجازات آنها قصاص است مانند قتل عمد، زنا و حدّ سرقت
- جرایمی که مجازات آنها دیه است مانند ضرب و جرح عمدی
- جرایمی که مجازات آنها حد است مانند شرب خمر، آدم ربایی و رجم
- جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور
- هرگونه آسیب به اموال عمومی در کشور
- جرایم کیفری مانند قاچاق مواد مخدر و اعضای بدن انسان
- جرایمی مانند فساد فی الارض و محاربه
در تمامی این موارد امکان قرار تعلیق مجازات و گذشت از مجازات یا تخفیف در مجازات نیز وجود نخواهد داشت؛ از این رو، وکیل متخصص باید با استفاده از مستنداتی قوی به دفاع از حقوق موکلان خود بپردازد.
شرایط عمومی تعلیق مجازات چیست؟
در تعلیق کردن مجازات ساده و نیز تعلیق مراقبتی، شرایط عمومی تعویق به شرح و بیان بندهای چهارگانه ماده 40 قانون مجازات اسلامی ایران باید رعایت بشود. مطابق با این ماده، در جرائم موجب تعزیر درجه 6 تا 8 دادگاه می‌تواند که بعد از احراز شدن مجرمیت متهم با ملاحظه داشتن وضعیت شخصی، خانوادگی و اجتماعی، سوابق و اوضاع و احوالی که باعث ارتکاب جرم شده است، در حالت وجود داشتن شرایط زیر صدور حکم را به مدت 6 ماه تا دو سال به تعویق بیاندازد:
- وجود جهات تخفیف
- پیش‌بینی کردن اصلاح مرتکب
- جبران کردن ضرر و زیان یا برقرار کردن ترتیبات جبران
- فقدان سابقه کیفری مؤثر
شرایط لغو قرار تعلیق مجازات چیست؟
تعلیق اجرای مجازات منوط به عدم ارتکاب دادن جرایم موجب حد، قصاص، دیه یا تعزیر تا درجه هفت در زمان تعلیق اجرا می باشد. پس بنابراین اگر شخص محکوم مرتکب یکی از این جرایم بشود، قرار تعلیق به سبب ماده 54 قانون مجازات اسلامی لغو می شود و دستور اجرای حکم معلق صادر خواهد شد.
مطابق با ماده 54 این قانون، هر وقت که محکوم از تاریخ صدور قرار تا پایان مدت زمان تعلیق، مرتکب یکی از جرایم عمدی موجب حد، قصاص، دیه یا تعزیر تا درجه هفت بشود، بعد از قطعیت حکم اخیر و گذشته، دادگاه قرار تعلیق را لغو و دستور اجرای حکم معلق شده را نیز صادر خواهد کرد و مراتب را به دادگاه صادره قرار تعلیق اعلام خواهد نمود.
دادگاه زمان صدور قرار تعلیق به صورت صریح و آشکار به محکوم اعلام می نماید که اگر در مدت تعلیق مرتکب یکی از جرایم مذکور بشود، افزون بر مجازات جرم اخیر، مجازات معلق هم نیز درباره او اجرا خواهد شد.
چه کسانی می توانند درخواست تعلیق مجازات را داشته باشند؟
دادستان و قاضی اجرای احکام: لازم است بدانید که دادستان و قاضی اجرای احکام بعد از اجرای یک سوم مجازات می توانند که تقاضای تعلیق را از دادگاه صادر کننده حکم کنند. در ماده 46 قانون مجازات اسلامی مطرح شده است که تعلیق اجرای مجازات بعد از گذراندن یک سوم مجازات نیز پذیرفته خواهد شد و دادستان می تواند که تعلیق اجرای باقی مانده مجازات را از دادگاه صادر کننده رای قطعی تقاضا نماید.
محکوم علیه: شخص محکوم نیز بتد از گذراندن یک سوم از مدت مجازات خویش، در حالت دارا بودن شرایط قانونی می تواند که از شخص دادستان یا قاضی اجرای احکام کیفری، برای مجازاتِ خودش تقاضای تعلیق نماید.
انواع تعلیق حکم و مجازات کدامند؟!
تعلیق مجازات بر اساس ماده 48 قانون اسلامی ایران دو نوع ساده و مراقبتی تقسیم می‌شود، تعلیق با رعایت کردن مقررات مندرج سده در تعویق صدور حکم، ممکن می باشد به صورت ساده یا مراقبتی بوده باشد.
- تعلیق ساده:
در تعلیق ساده، متهم تعهد می دهد که در مدت زمان تعلیق جرمی دیگر را انجام ندهد. بر اساس ماده ۵۲ قانون مجازات اسلامی کشور ایران، هر وقت که شخص محکوم از تاریخ صدور قرار تا پایان مدت زمان قرارتعلیق، مرتکب جرم عمدی موجب حد، قصاص، دیه یا تعزیر تا درجه هفت نشود، محکومیت تعلیقی بی‌اثر خواهد شد. - تعلیق مراقبتی:
در تعلیق مراقبتی افزون بر رعایت کردن شرایط ساده، شخص محکوم باید که دستورات دادگاه را نیز در مدت تعلیق انجام بدهد.
دادگاه صالح برای قرار و لغو تعلیق مجازات کجاست؟
دادگاه صالح برای قرار و لغو تعلیق مجازات، دادگاه صادرکننده حکم است. البته در شرایطی ممکن است دادگاهی دیگر حکم را بررسی کرده و سپس قرار و لغو تعلیق مجازات را صادر کرده و پیگیر حکم سابق نیز باشد.
در صورتی که محکوم علیه شرایط لغو تعلیق مجازات را داشته باشد، دادستان یا قاضی اجرای احکام موظف به لغو تعلیق مجازات می‌باشد. در قانون مجازات اسلامی، تعلیق اجرای مجازات به دو نوع ساده و مراقبتی تقسیم می‌شود و شرایط عمومی تعلیق به استناد بندهای چهارگانه ماده ۴۰ قانون مجازات اسلامی رعایت می‌گردد.
در صورتی که محکوم مرتکب هر یک از انواع جرایم موجب حد، قصاص، دیه یا تعزیر تا درجه هفت در زمان تعلیق مجازات شود، قرار تعلیق به موجب ماده ۵۴ قانون مجازات اسلامی لغو و دستور اجرای حکم معلق صادر خواهد شد.
