پاسپورت یا گذرنامه یکی از مهم‌ترین مدارکی است که برای ورود به خاک کشور‌های دیگر مورد نیاز است و تفاوتی ندارد که کشور مقصد نزدیک یا دور باشد پاسپورت برای ورود به همه کشور‌ها لازم است. به همین علت از گذشته جرم جعل پاسپورت یکی از جرائم پر تکرار محسوب می‌شود و در همه کشور‌ها از جمله ایران مجازات دارد.
جرم جعل گذرنامه به عنوان یکی از جرایم جدی و پرتعداد در دنیای امروز، یک مسأله حیاتی در قانون‌نگاری است. هرگونه تلاش برای جعل یا تقلید یک پاسپورت که یکی از مهم‌ترین اسناد شناسایی فرد به شمار می‌آید، از جرائمی با مجازات سنگین محسوب می‌شود زیرا کسی که جرم جعل گذرنامه را مرتکب می‌شود
به چندین جرم دیگر در کنار آن مرتکب شده و مجازات استفاده از پاسپورت دیگران به آن جرائم نیز اضافه می‌شود؛ به همین علت اگر با این جرم درگیر شده‌اید چه به عنوان شاکی و چه به عنوان متشکی عنه بهتر است حتماً با یک وکیل پایه یک دادگستری مشورت نمایید تا به شما در روند پرونده کمک نماید. این مقاله به بررسی جرم جعل پاسپورت و همچنین اهمیت آن از منظر قانونی و مجازات آن می‌پردازیم.
با افزایش مسافرت‌های بین‌المللی و تغییرات در ساختار جهانی، پاسپورت به عنوان یکی از مهم‌ترین اسناد شناسایی و اثباتی اهمیت بسزایی یافته است. این اسناد نه تنها جهت عبور از مرز‌ها و ورود به کشور‌ها بلکه به عنوان مدرک هویت، تأییدیه شناسایی و مجوز‌های مختلف بکار می‌روند.
از این رو، جعل یا تقلید از چنین اسنادی به شدت جنایت‌آمیز تلقی می‌شود. در این مقاله، نقش پاسپورت به عنوان یکی از مؤلفه‌های اصلی هویت فرد و ارتباط آن با جرایم جعل و تقلید اسناد شناسایی بررسی خواهد شد. در ادامه، بررسی فرایند رسیدگی به جرم جعل گذرنامه و نحوه شکایت از این جرم مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت.
جرم جعل پاسپورت چیست؟
برای اینکه به بررسی جرم جعل پاسپورت بپردازیم ابتدا باید بدانید در قانون ایران چه اعمالی از مصادیق جرم جعل و جرم پاسپورت شباهتی دانسته می‌شود؛ سپس به تشریح جرم جعل گذرنامه بپردازیم. در نظام قانونی ایران، جعل به عنوان یکی از جرایمی که در قانون مجازات اسلامی تعیین شده است، تحت تعریفی دقیق و مشخص قرار دارد.
به طور کلی، جعل به معنای تحریف، تغییر یا ساختن اسناد و مدارک به صورتی که منجر به فریب یا گمراهی دیگران شود تلقی می‌شود. در قانون ایران، جرم جعل اسناد و مدارک عمدی است و با هدف ایجاد فریب یا حصول بهره و سود غیرمجاز انجام می‌شود.
برای گرفتن مشاوره حقوقی در خصوص جرم جعل به بهترین وکیل کلاهبرداری مراجعه نمایید تا با دانش و تجربه خود بتواند شما را در بهترین مسیر قرار دهد. این شامل جعل اسناد رسمی مانند پاسپورت، شناسنامه، سند مالکیت، سند اعلام درآمد و سایر مدارک قانونی می‌شود که برای تأیید هویت یا تأیید حقوق و تعهدات شخصی به کار می‌روند.
مجازات جعل پاسپورت در ایران ممکن است شامل حبس و یا جریمه باشد که به وفق ماده ۶۷ مجازات اسلامی معین می‌گردد. در برخی موارد، ممکن است مجازات وارد شده بر پایه نوع و شدت خسارت وارده به افراد یا نهاد‌ها باشد.
جرم جعل از منظر حقوقی و قانونی در ایران به عنوان یک فعل جنایی جدی و با پیامد‌های قانونی و اجتماعی مهم محسوب می‌شود. این جرم و به دنبال آن مجازات‌های وارده برای آن، به منظور حفظ امنیت اجتماعی و حمایت از حقوق افراد در نظام قانونی ایران تعیین شده است.
طبق قانون اساسی ایران برای اینکه جرمی انجام شود 3 عنصر باید وجود داشته باشد تا بتوانیم آن عمل را جرم بدانیم، این 3 عنصر که اجزای تشکیل‌دهنده جرم نام دارند شامل:
- عنصر قانونی
- عنصر مادی
- عنصر معنوی
عنصر قانونی جرم جعل گذرنامه: برای اینکه عملی جرم حساب شود باید قانون‌گذار جرم را تعریف کرده باشد و مجازاتی برای آن در نظر گرفته باشد. مواد 532 و 533 رکن قانونی مجازات جعل پاسپورت در قانون مجازات اسلامی هستند و مجازات جعل پاسپورت را تعیین کرده‌اند.
1- عنصر مادی مجازات جعل پاسپورت:
عنصر مادی جرم در واقع به رفتار یا ترک رفتار‌هایی می‌گویند که مطابق قانون جرم انگاری شده‌اند و مجازاتی برای انجام آنها درنظر گرفته شده است. در جرم جعل گذرنامه، ساختن پاسپورت یا تغییر دادن آن باید متقلبانه باید و افراد را به اشتباه بیندازد. اما به طور کلی در جعل پاسپورت اینکه ضرری به افراد رسانده شود لازم نیست زیرا این جرم، یک جرم مطلق است.
2- عنصر معنوی جرم استفاده از پاسپورت دیگران:
عنصر معنوی به این معنا است که فرد آگاهانه و با اراده خود دست به ارتکاب جرم بزند. در جعل پاسپورت فرد باید علاوه بر نیت ساخت یا تغییر پاسپورت قصد فریب دادن افراد با استفاده از این پاسپورت را داشته باشد.
مجازات جرم جعل پاسپورت در قانون چیست؟
اکنون که با جرم جعل گذرنامه آشنا شدیم به بررسی مجازات جعل پاسپورت و جرم استفاده از آن می‌پردازیم که این موارد به شرح زیر هستند:
در ماده 532 قانون مجازات اسلامی آمده است که اگر فرد جاعل یک فرد عادی باشد، پس از اثبات جرم با توجه به شدت آن به تحمل حبس از 1 تا 5 سال و پرداخت جزای نقدی 6 تا 30 میلیون ریال محکوم می‌شود. مجازات این جرم بسیار سنگین بوده و تنها با اخذ وکیل کیفری مجرب می‌توانید از دادگاه در مجازات خود تخفیف بگیرید.
لازم به ذکر است که اگر فرد جاعل از کارمندان یا مسئولان دولتی باشد علاوه بر جبران خسارت وارد شده و مجازات‌های اداری، به حبس از یک تا پنج سال یا پرداخت 6 تا 30 میلیون ریال بر اساس شدت جرم محکوم می‌شود.
بر اساس ماده 38 قانون گذرنامه هرکس از پاسپورت دیگری برای خروج یا ورود به کشور استفاده نماید به حبس از دو ماه تا یک سال محکوم خواهد شد.
بر اساس قانون استفاده از اسناد هویتی مانند گذرنامه با علم به جعلی بودن آن مجازاتی شامل جزای نقدی بین 50 تا 300 هزار تومان و حبس بین یک تا سه سال می‌باشد.
بررسی فرایند رسیدگی به جرم جعل گذرنامه
پس از ثبت شکایت در دفاتر خدمات قضایی، نمونه شکوائیه شاکی به دادگاه و یا دادسرای صالح فرستاده می‌شود و پرونده جرم جعل گذرنامه تشکیل شده سپس تحقیقات مربوط به آن در دادسرا آغاز خواهد شد. پس بررسی شرایط و تحقیقات قرار منع تعقیب یا قرار جلب متهم به دادرسی، ارسال می‌شود
اگر اسناد و مدارک جمع‌آوری شده در شکوائیه برای اثبات جرم کافی نباشد، قرار منع متهم و اگر کافی بود قرار جلب وی صادر می‌گردد داشتن وکیل جرایم اقتصادی در دادگاه به نمایندگی از خودتان بسیار کمک‌کننده است زیرا وکیل از تمامی قوانین به خوبی آگاهی دارد و می‌تواند بهترین دفاع را برای شما انجام دهد.
در صورتی که قرار جلب به دادرسی صادر شود، پرونده مربوطه برای صدور کیفر درخواست، نزد دادستان ارسال می‌شود و پرونده برای رسیدگی بیشتر و صدور حکم جرم جعل گذرنامه، به دادگاه کیفری ارسال خواهد شد. دادگاه کیفری نیز محتویات پرونده، اسناد و مدارک و نتایج تحقیقات ارائه شده را بررسی می‌کند
و پس از شنیدن اظهارات شاکی و متشکی عنه دادگاه اقدام به صدور حکم مجازات جعل پاسپورت می‌نماید. اکنون برای قطعی شدن رأی باید مهلت اعتراض به اتمام برسد تا پرونده مجدداً از دادگاه به دادسرای صادر‌کننده حکم ارسال شود تا حکم جعل گذرنامه اجرا گردد.
شکایت از جرم جعل گذرنامه چگونه است؟
جاری شدن حکم جرم جعل گذرنامه در صورتی که توسط مدعی العموم یا درواقع ضابطین قضایی گزارش نشود، باید از سمت شاکی خصوصی ثبت شکایت شود تا اجرا گردد. اکنون می‌خواهیم نحوه ثبت شکوائیه از این جرم را توضیح دهیم. نحوه شکایت کردن به جرم جعل پاسپورت به شرح زیر است:
- اولین گام برای تنظیم شکایت این‌ات که شاکی پرونده در سامانه سنا حساب کاربری تشکیل دهد. سپس به صورت الکترونیکی به سایت adliran.ir مراجعه نماید یا به صورت حضوری و مراجعه به دفتر خدمات قضایی احراز هویت انجام دهد.
- سپس شاکی باید شکوائیه مربوط به جعل پاسپورت را شخصاً یا با کمک وکیل تنظیم کرده و فایل word آن را بر روی تلفن همراه، فلش، سی‌دی یا هر وسیله دیگر ذخیره نماید.
- اکنون شاکی باید دفاتر خدمات قضایی مراجعه کند تا نمونه شکوایه تنظیم شده را به دادگاه صالح رسیدگی به جرم جعل پاسپورت ارسال نمایند؛ سپس هزینه دادرسی و تعرفه دفاتر خدمات قضایی را پرداخت نماید تا به شکوائیه او رسیدگی شود.
سؤالات متداول
دادگاه صالح رسیدگی به جرم جعل گذرنامه کجاست؟
دادگاه صالح برای بررسی پرونده جرم جعل گذرنامه دادگاه کیفری است.
مجازات استفاده از پاسپورت افراد دیگر برای خروج یا ورود به کشور چیست؟
هرگاه که شخصی بخواهد با استفاده از مدارک هویتی افراد دیگر برای خارج شدن از کشور اقدام کند، به مجازات جعل پاسپورت از 2 تا 12 ماه حبس محکوم می‌گردد.
پاسپورت شباهتی چیست؟
معمولاً پاسپورتی که ازنظر شباهت ظاهری و اطلاعات زیست‌سنجی و سایر ویژگی‌ها بیشتر به شخص متقاضی است نزدیک است را پاسپورت شباهتی می‌گویند که معمولاً این نوع پاسپورت‌ها دزدی یا گم شده هستند.
چرا در پرونده مجازات جعل پاسپورت باید از وکیل کمک بگیریم؟
پرونده‌های مربوط به جعل پاسپورت دشواری‌های زیادی دارند. بنابراین داشتن تجربه، آگاهی و اطلاعات حقوقی در رابطه با این موضوع، می‌تواند در روند حل پرونده کمک شایانی کند، به همین دلیل داشتن وکیل جعل مجرب در روند حل پرونده بسیار تأثیرگذار است.
