صراحتا در رابطه با مفهوم تحصیل مال از طریق نامشروع باید بگوییم وقتی فردی بدون داشتن مجوز و از راه‌های غیرقانونی نسبت به کسب هر نوع مال اقدام کند در واقع تحصیل (به دست آوردن) مال از راه نامشروع را انجام داده است!
ما در این صفحه در رابطه با این موضوع و پیرامون آن که شامل موارد متعددی چون عناصر تشکیل دهنده جرم تحصیل مال از راه نامشروع، حکم قانونی این موضوع، ادله اثبات، مواد قانونی، دفاع در مقابل اتهام تحصیل مال از طریق نامشروع و… سخن خواهیم گفت و به صورت کاملا جامع این موضوع را مورد بررسی قرار خواهیم داد و در انتها نیز به اساسی‌ترین سوالات، در رابطه با این موضوع پاسخ خواهیم داد. بنابراین به شما همراهان گرامی پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای مطالب این صفحه همراه ما باشید.
موسی الرضا میر وکیل پایه یک دادگستری
وکالت و مشاوره تخصصی در دعاوی کیفری
شماره تماس جهت تعیین وقت مشاوره
تحصیل مال از طریق نامشروع چیست؟
تحصیل مال از طریق نامشروع، به دست آوردن مال یا منفعت از راه‌هایی است که قانوناً مشروع نیستند. این عمل می‌تواند از طریق سوءاستفاده از موقعیت شغلی، زد و بند با مقامات، تقلب، تبانی، قمار، ربا و سایر روش‌های غیرقانونی انجام شود. در واقع، تحصیل مال نامشروع، شامل هرگونه فعالیتی است که منجر به افزایش دارایی فرد بدون داشتن مجوز قانونی و مشروع شود.
این جرم، نه تنها به اقتصاد جامعه آسیب می‌زند، بلکه باعث بی‌اعتمادی مردم به نظام اقتصادی و اداری کشور می‌شود. به همین دلیل، قانونگذار مجازات‌های سنگینی برای مرتکبان این جرم در نظر گرفته است.
عناصر تحصیل مال از طریق نامشروع
برای تحقق جرم تحصیل مال از طریق نامشروع، سه عنصر اصلی باید وجود داشته باشد:
- عنصر قانونی: عمل مرتکب باید مطابق با قانون، جرم باشد. به عبارت دیگر، قانون باید به صراحت، تحصیل مال از طریق روش مورد نظر را جرم دانسته باشد.
- عنصر مادی: عمل مجرمانه باید در عالم خارج واقع شود. به عنوان مثال، فرد باید واقعاً مالی را از طریق نامشروع تحصیل کرده باشد. صرف نیت و قصد، برای تحقق جرم کافی نیست.
- عنصر معنوی: مرتکب باید قصد مجرمانه داشته باشد. به عبارت دیگر، باید با علم و آگاهی به غیرقانونی بودن عمل خود، اقدام به تحصیل مال نامشروع کند.
مهمترین مصادیق تحصیل مال نامشروع
مصادیق موضوع بدست آوردن مال از راه نادرست و غیرقانونی بسیار گسترده‌تر از آن است که بتوان برخی از آن‌ها را به عنوان اصلی‌ترین موارد معرفی نمود اما به صورت کلی مواردی چون برداشتن مال دیگری بدون رضایت فرد، فروش و ارائه‌ی کالاهایی که نیاز به ضوابط خاص برای توزیع دارند و خرید و فروش کالاهای غیرقانونی جزو مهمترین مصادیق این موضوع به حساب می‌آیند.
ادله اثبات جرم تحصیل مال از طریق نامشروع
در پاراگراف قبلی اعلام کردیم که اگر مال شما از دست رفته و از شما کلاهبرداری شده می‌توانید با مدارک و شهود کافی نسبت به شکایت اقدام کنید. حال اینکه به چند شاهد نیاز دارید و ادله اثبات جرم تحصیل مال از طریق نامشروع چیست مهمترین مسئله خواهد بود که در این باره باید بگوییم شما به ۲ شاهد مرد عاقل و بالغ برای شهادت نیاز دارید و همچنین اثبات کلاهبرداری و یا اقرار فرد کلاهبردار جزو مهمترین ادله محسوب خواهد شد.
همچنین باید بگوییم آگاهیِ قضات در این باره بسیار بالا بوده و در جریان پرونده ممکن است قاضی با چند سوال از متهم به ماهیت ماجرا پی ببرد و رای به نفع شما صادر شود.
قانون مرتبط با جرم تحصیل مال از راه نامشروع
در رابطه با عنصر قانونیِ جرم تحصیل مال از طریق نامشروع باید اذعان نمود که به موجب ماده دو قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشا و اختلاس و کلاهبرداری عمل تحصیل مال نامشروع جرم به حساب می‌آید.
مطابق این ماده هر کس بنحوی از انحاء امتیازاتی را که به اشخاص خاص به جهت داشتن شرایط مخصوص تفویض می‌گردد نظیر جواز صادرات و واردات و آنچه عرفاً موافقت اصولی گفته می‌شود در معرض خرید و فروش قرار دهد یا از آن سوء استفاده نماید یا در توزیع کالاهائی که مقرر بوده طبق ضوابطی توزیع نماید مرتکب تقلب شود یا به‌طور کلی مالی یا وجهی تحصیل کند که طریق تحصیل آن فاقد مشروعیت قانونی بوده‌است مجرم محسوب و علاوه بر رد اصل مال به مجازات سه ماه تا دو سال حبس یا جریمه نقدی معادل دو برابر مال بدست آمده محکوم خواهد خواهد شد.
مجازات تحصیل مال از طریق نامشروع
مجازات تحصیل مال از طریق نامشروع طبق قانون تشدید مجازات مرتکبین ارتشاء، اختلاس و کلاهبرداری تعیین می‌گردد که بر اساس این قانون برای جرم تحصیل مال نامشروع رد مال، جریمه معادل دو برابر مال و 3 تا 2 سال حبس در نظر گرفته شده است!
تحصیل مال نامشروع و تحصیل مال از طریق نامشروع چه تفاوتی دارند؟
برخی گمان می‌کنند میان تحصیل مال نامشروع و تحصیل مال از طریق نامشروع تفاوت‌هایی وجود دارد که این مورد نادرست است! در واقع هر دوی این اعمال جرم محسوب شده و شامل مجازات هستند و به طور کلی مفهوم هر دو مورد با بدست آوردن اموالِ نادرست و غیر قانونی گره خورده است!
نحوه طرح شکایت برای موضوع تحصیل مال از طریق نامشروع
برای شکایت تحصیل مال از طریق نامشروع ابتدا باید طرح شکایت در دفاتر خدمات قضایی صورت بگیرد. در این باره شما باید متن شکواییه خود را تنظیم نمایید که این کار بهتر است با مشاوره حقوقی توسط یک وکیل پایه یک دادگستری صورت گیرد!
بعد از اینکه نسبت به طرح شکایت اقدام شد، معمولا پرونده برای تحقیقات اولیه به کلانتری محل وقوع جرم فرستاده می‌شود و پس از آن در دادسرا بازپرس مربوطه، قرار نهایی را به شما ابلاغ می‌کند. که در این مرحله ۲ وجه وجود خواهد داشت.
وجه اول قرار نهایی منع تعقیب است که قابل اعتراض بوده و شاکی می‌تواند نسبت به آن اعتراض نماید. و وجه دوم جلب دادرسی است که در این صورت پرونده به دادگاه فرستاده می‌شود تا دادگاهِ مربوطه نسبت به صدور حکم، اقدامات لازم را انجام دهد که این حکم نیز قابل تجدیدنظرخواهی در دادگاه تجدیدنظر خواهد بود.
تحصیل مال از طریق نامشروع یا سوء استفاده و تقلب از امتیازات یعنی چه
سوء استفاده ماموران و کارمندان دولتی از اختیاراتشان و اقدام به مواردی چون تصرف غیرقانونی در اموال دولتی یا بیت المال، اختلاس، ارتشاء و حتی مواردی چون بازداشت غیر قانونی جزو دسته‌ی تحصیل مال نامشروع با سوء استفاده از امتیازات قرار می‌گیرد!
حال آنکه در مورد آخر مالی بدست نیامده است! در این باره مطابق قانون اگر تحصیل مال با سوء استفاده از قدرت باشد جرم آن می‌تواند زندان، اخراج فرد از دستگاه‌های دولتی و عدم ارائه خدمات دولتی به او باشد.
تحصیل مال از طریق نامشروع قابل گذشت است؟
در رابطه با پاسخ به این سوال باید بگوییم جرم تحصیل مال از طريق نامشروع طبق ماده ٢ قانون تشدید، جزو جرایم غیر قابل گذشت است!
کلاهبرداری و تحصیل پول و مال از راه نامشروع
در موضوعات کلاهبرداری و تحصیل مال نامشروع معمولا کلاهبرداران با روش‌های غیرقانونی و متقلبانه نسبت به فریب اشخاص اقدام می‌کنند و شخص موردنظر با رضایت کامل پول خود را در اختیار کلاهبرار قرار می‌دهد!
اگر شما نیز جزو دسته افرادی هستید که گمان می‌کنید اموال شما توسط کلاهبردارن از شما گرفته شده، می‌توانید با مدارک و شهود کافی نسبت به شکایت از کلاهبردار اقدام کنید که این راه به علت پیچیدگی‌هایی که دارد باید با یاریِ یک وکیل مجرب و متخصص صورت بگیرد.
مطلق یا مقید بودن جرم تحصیل مال نامشروع یعنی چه؟
در رابطه با مطلق یا مقید بودن این جرم باید بگوییم مفهوم این جرم بدست آوردن اموال از راه غیرقانونی است و تنها اقدام فرد در این باره ملاک نیست و الزاما فرد باید مال یا وجهی از طریق این روش‌های نامشروع داشته باشد. در این باره اقدام به این عمل در حیطه قوانین جرم شناسی قرار دارد و اگر فردا دارای این مال باشد گفته می‌شود که مرتکب جرم شده و این موضوع نیاز مُبرَم به تصریح و اثبات دارد.
آیا همکاری در بدست آورن مال از راه نامشروع شامل مجازات می‌شود؟
مسلما همکاری در هر جرمی شامل مجازات می‌شود و در رابطه با مجازات همکاری در جرم تحصیل مال از طریق نامشروع باید بگوییم مجازات همکاری در این موضوع ممکن است شدت آنچنانی نداشته باشد اما این موضوع قطعا دارای مجازات خواهد بود. در این باره همکاری در کسب مال از طریق نامشروع می‌تواند شامل مجازات تعزیری در درجه‌های ۷ و ۸ یا مجازات‌های مشابه باشد.
مرور زمان در جرم تحصیل مال از طریق نامشروع
در رابطه با مرور زمان در جرم تحصیل مال از طریق نامشروع باید بگوییم با انقضای مدت 5 سال از تاریخی که جرم واقع گشته است این مورد مشمول مرور زمان می‌گردد!
نمونه شکواییه تحصیل مال از طریق نامشروع
برای دانلود، کلیک کنید و تصویر آن را در زیر، مشاهده می‌کنید:
دفاع در مقابل اتهام تحصیل مال از طریق نامشروع
برای دفاع در مقابل اتهام تحصیل مال از طریق نامشروع شما می‌توانید از یک وکیل کیفری خبره و متخصص کمک بگیرید تا او با راهکارهای قانونی از شما دفاع کند همچنین شما می‌توانید از روش‌هایی که در ادامه بیان می‌کنیم در برابر اتهامات وارده از خود دفاع کنید اما هیچ یک از روش‌های زیر به اندازه‌ی یاری یک وکیل برای این موضوعِ حساس نمی‌تواند مفید واقع شود:
- ثابت کنید مالک مال نسبت به این موضوع رضایت داشته است: شما می‌توانید با کمک مدارک و شواهد موجود ثابت کنید که تحصیل مالِ مالک با رضایت قانونی او صورت گرفته است!
- اتهامِ وارده را انکار کنید: انکار اتهام وارده از جانب شما و عدم اقرار به این موضوع یکی از مهمترین راه‌های نجات شما در این زمینه خواهد بود.
- عدم سوء نیت خود را به مرحله اثبات برسانید: شما باید ثابت کنید که هدف و نیت غیرقانونی نسبت به این موضوع نداشته‌اید و به صورت قانونی نسبت به تحصیل مال اقدام نمودید.
- به پرونده ایرادات شکلی وارد کنید: شما می‌توانید به پرونده و جریانات آن و ادعاهای طرف مقابل با کمک وکیل جرایم اقتصادی یا دیگر تخصص‌های مشابه ایرادات شکلی وارد کنید و رای را به نفع خود بازگردانید.
نکات مهم جرم تحصیل مال نامشروع
در این قسمت در رابطه با جرم تحصیل مال نامشروع به 5 نکته مهم اشاره می‌کنیم:
- گستره وسیع جرم: جرم تحصیل مال نامشروع، طیف گسترده‌ای از رفتارها را شامل می‌شود. از اختلاس و ارتشاء گرفته تا کلاهبرداری، قمار، ربا و تحصيل مال از طريق تباني در معاملات دولتي. هر گونه فعالیتی که منجر به کسب مال یا منفعتی شود که از نظر قانون مشروع نیست، می‌تواند در این دسته قرار بگیرد.
- لزوم اثبات قصد مجرمانه: برای تحقق جرم تحصیل مال نامشروع، صرف کسب مال کافی نیست، بلکه باید قصد مجرمانه فرد نیز احراز شود. به عبارت دیگر، فرد باید با علم و آگاهی به غیرقانونی بودن عمل خود، اقدام به تحصیل مال کند. بنابراین، صرف اشتباه یا ناآگاهی از قانون، نمی‌تواند مبنای محکومیت قرار گیرد.
- مجازات‌های سنگین: با توجه به اهمیت حفظ نظم اقتصادی و جلوگیری از تعدی به حقوق عمومی، قانونگذار مجازات‌های سنگینی برای جرم تحصیل مال نامشروع در نظر گرفته است. این مجازات‌ها می‌تواند شامل حبس‌های طویل‌المدت، جزای نقدی سنگین، رد مال و انفصال از خدمات دولتی باشد.
- نقش کلیدی وکیل متخصص: پرونده‌های مربوط به جرم تحصیل مال نامشروع، به دلیل پیچیدگی‌های خاص خود، نیازمند حضور وکیل متخصص و آگاه به قوانین و رویه‌های قضایی است. وکیل می‌تواند با بررسی دقیق پرونده و ارائه دفاعیات مناسب، از حقوق موکل خود به بهترین شکل ممکن دفاع کند.
- اهمیت پیشگیری: پیشگیری از وقوع جرم تحصیل مال نامشروع، از اهمیت بسزایی برخوردار است. برای این منظور، لازم است سازوکارهای نظارتی قوی در دستگاه‌های دولتی و بخش خصوصی ایجاد شود و آموزش‌های لازم به کارکنان و عموم مردم ارائه گردد. همچنین، شفافیت در معاملات و اطلاع‌رسانی صحیح در مورد قوانین و مقررات، می‌تواند نقش موثری در پیشگیری از این جرم داشته باشد.
جمع بندی
ما در مطالب این صفحه در رابطه با تحصیل مال از طریق نامشروع سخن گفتیم و ۰ تا ۱۰۰ این موضوع را مورد بررسی قرار دادیم و به مهمترین نکات حقوقی در رابطه با این موضوع اشاره کردیم و اینک در انتها امیدواریم مطالب این صفحه برای شما عزیزان مفید بوده باشد.
سوالات متداول
- آیا تحصیل مال از طریق نامشروع قابل گذشت است؟
بدون هیچ اضافه گویی باید بگوییم تحصیل مال از راه غیرقانونی قابل گذشت نخواهد بود. - آیا تحصیل مال نامشروع مشمول مرور زمان می‌شود؟
از آنجایی که مجازات این مورد در دسته‌ی مجازات‌های درجه ۶ قرار می‌گیرد، اگر ۵ سال از تاریخ وقوع جرم گذشته باشد این مورد شامل مرور زمان خواهد شد.
