وکیل تسخیری وکیلی است که توسط دادگاه برای متهمان یا افرادی که توانایی پرداخت هزینه وکیل را ندارند، تعیین می‌شود. در این باره باید بگوییم برای همه شهروندان حق دسترسی به وکیل مدافع و بهره‌مندی از حق دفاع یکی از حقوق اساسی بشمار می‌رود.
علاوه‌بر قوانین بین‌المللی حقوق بشری، در اصل ۳۵ قانون اساسی فعلی در ایران دسترسی به وکیل مدافع نیز به رسمیت شناخته شده است. نظام‌های قانونی و قضایی در غریب به اتفاق همه کشورها از جمله ایران برای تامین این حق از وکیل تسخیری استفاده می‌کنند.
با توجه به قانون آیین دادرسی کیفری زمانی که متهم یا شاکی به دلیل عدم توان مالی دسترسی به وکیل مدافع نداشته باشد دادگاه برای او وکیل تسخیری مشخص می‌کند.
در واقع برای تعیین وکیل تسخیری، خود شخص نقشی در انتخاب ندارد و دادگاه از میان وکلای معرفی‌شده از سوی کانون‌های وکلای دادگستری یا مرکز وکلای قوه قضاییه وکیل را انتخاب می‌کند. همچنین هزینه وکالت وکیل تسخیری از سوی قوه قضاییه پرداخت می‌شود.
وکیل تسخیری کیست؟
به طور کلی وکیل از دید نحوه انتخاب توسط موکل به دو نوع تعیینی و تسخیری تقسیم می‌شود. وکیل تعیینی به وکیلی گفته می شود که خود شخص برای دفاع از حقوقش انتخاب و به دادگاه معرفی می‌کند.
اما در پرونده‌های کیفری، زمانی که فرد به دلیل عدم توانایی مالی امکان معرفی وکیل و پرداخت هزینه وکالت را نداشته باشد و یا در برخی از جرایم حتی اگر متهم برای دفاع از خودش وکیل تعیین نکرده باشد دادگاه موظف است برای دفاع از او وکیل در نظر بگیرد. به این وکیل که از طرف دادگاه برای متهم یا بزه‌دیده تعیین می‌شود وکیل تسخیری می‌گویند.
وکلای تسخیری مانند وکلایی که از سوی متهم انتخاب میشوند، باید پروانه وکالت از کانون وکلای دادگستری یا مرکز وکلای قوه قضاییه داشته باشند. همانطور که گفته شد دادگاه‌ها باید وکلای تسخیری را از میان وکلای معرفی‌شده از سوی کانون‌های وکلای دادگستری یا مرکز وکلای قوه قضاییه تعیین کنند.
هر آنچه باید درباره وکیل تسخیری بدانید؟
در رسیدگی‌های کیفری قبل از دادگاه، نهاد دیگری به نام دادسرا وجود دارد؛ نهادی که تعقیب را آغاز می‌کند و تحقیقات و رسیدگی‌های اولیه بر عهده این نهاد است. داشتن وکیل در دادگاه به‌خصوص در جرایم بسیار مهم و سنگین بسیار لازم است.
اما قانون‌گذار علاوه‌بر دادگاه در مرحله دادسرا و تحقیقات مقدماتی، در برخی جرایم نیز داشتن وکیل را برای متهم ضروری می‌داند. اگر متهم به دلیل وضع مالی نامناسب یا هر دلیل دیگری نتواند وکیل بگیرد دادگاه برای او وکیل تسخیری تعیین می‌کند.
در جرائم مهمی که مجازات آنها قصاص نفس، اعدام رجم و حبس ابد است حضور وکیل در جلسه‌های دادرسی ضروری است چون نتیجه دادرسی، اعمال مجازات مهم و سنگین می‌باشد. در تبصره یک ماده ۱۸۶ قانون آیین دادرسی کیفری جرایمی را که متهم باید با وکیل تسخیری در دادگاه حاضر شود را شرح داده است.
وکیل تسخیری با وکیل تعیینی (وکیلی که انتخاب خود متهم است) هیچ تفاوتی ندارد و همچنین تمامی اختیارات وکیل تعیینی را دارد و تنها تفاوت آن در منشأ تعیین می‌باشد و وکیل تسخیری نیز تمام توان و تلاش خود را می‌کند که حقوق متهم حفظ شود. همچنین به این مورد نیز باید اشاره کنیم که تعهدات وکیل تسخیری نسبت به موکل خود، مانند تعهدات وکیل تعیینی نسبت به موکل خود است.
تفاوت وکیل تسخیری و معاضدتی چیست؟
تفاوت اصلی بین وکیل تسخیری و وکیل معاضدتی در ایران در نوع وظایف و مسئولیت‌ها است. در این باره توجه شما را به بخش بعدی جلب می‌کنیم:
وکیل تسخیری به دادگاه‌ها مراجعه می‌کند و نماینده حقوقی موکل خود در جریان انجام رسیدگی‌های قضایی می‌باشد. وظایف اصلی این وکیل عبارتند از:
- حضور در دادگاه:
در قضاوتی که در دادگاه اتفاق می‌افتد، وکیل تسخیری نماینده حقوقی موکل خود است و در طول مراحل دادگاهی از جمله پذیرش شکایت، تدوین دفاع و حضور در جلسات دادگاه، از حقوق موکل خود دفاع می‌کند. - تحقیق و انجام پژوهش:
وکیل تسخیری مسئول بررسی و تحقیق در مورد حقوق و قوانین مربوط به پرونده موکل خود می‌باشد. او باید با مستندات مربوط به پرونده موکل آشنا شده و استدلالی قوی و متقن برای حفظ حقوق موکلش داشته باشد.
وکیل معاضدتی (وکیل مشاور): که معمولاً به آن مشاور حقوقی نیز گفته می‌شود، در بخش‌هایی از روند قضایی شرکت نمی‌کند و به عنوان مشاور حقوقی قرار داده می‌شود. وظایف اصلی این وکیل عبارتند از:
- مشاوره حقوقی:
وکیل معاضدتی در صورت نیاز برای مشتریان خود مشاوره حقوقی ارائه می‌دهد. او مشتریان خود را درباره حقوق و تعهدات آنها آگاه و راهنمایی می‌کند. - تدوین قراردادها:
وکیل معاضدتی تهیه و تنظیم قراردادها و اسناد قانونی را بر عهده دارد. او به موکلین خود کمک می‌کند تا توافقنامه‌ها و قراردادهای قانونی را به درستی درک کرده و قوانین را رعایت کنند.
در کل، وکیل تسخیری به پرونده‌های قضایی رسیدگی می‌کند، اما وکیل معاضدتی بیشتر در ارائه مشاوره حقوقی و تدوین قراردادها و اسناد قانونی نقش دارد.
وکیل تسخیری از کجا بگیریم؟
در صورتی که شخصی نیاز به وکیل تسخیری داشته باشد باید به دادگاهی که پرونده در آنجا مورد بررسی قرار گرفته مراجعه کرده و از قاضی رسیدگی کننده به رای، تقاضای تعیین وکیل تسخیری کند. توجه داشته باشید که درخواست باید از طریق دادگاه رسیدگی کننده انجام شود.
شرایط درخواست وکیل تسخیری چیست؟
در این بخش به بررسی شرایط گرفتن وکیل تسخیری می پردازیم:
- حالت اول در شرایط گرفتن وکیل تسخیری، زمانی است که شخص از وضع مالی مناسبی، برای اخذ وکیل، برخوردار نباشد که در این صورت می‌تواند تا پایان اولین جلسه رسیدگی، از دادگاه رسیدگی کننده، تقاضای وکیل تسخیری کند و دادگاه نیز در صورت اثبات این موضوع، برای او وکیل تسخیری، انتخاب می‌کند.
- حالت دوم، در شرایط گرفتن وکیل تسخیری، زمانی است که دادگاه، در صورتیکه متهم وکیل نداشته باشد، حتی بدون درخواست وی نیز برای او، وکیل تسخیری تعیین می‌کند، این مورد در برخی جرایم و شرایط سخت و سنگین، انجام می‌شود.
در چه پرونده هایی می‌توان درخواست وکیل تسخیری دهیم؟
همانطور که گفته شد در پرونده‌های کیفری زمانی که فرد تمکن مالی نداشته باشد دادگاه برای او وکیل تسخیری تعیین می‌کند. همچنین برای پرونده‌های کیفری که مجازات فرد حبس ابد یا اعدام باشد و فرد برای دفاع از خودش وکیل انتخاب نکند دادگاه موظف است وکیل تسخیری تعیین کند.
تاثیر وکیل انتخابی در خصوص پرونده های کیفری کدامند؟
برای رسیدگی به امور کیفری نیاز به تخصص خاص است. وکیل کیفری باید از روند رسیدگی به موضوع در شعبات و نظر قضات آگاهی لازم را داشته باشد. با تسلط بر مواد قانونی و تکیه بر تجربه کافی خود بتواند بهترین دفاع را از موکل خود به عمل آورد یا در جایگاه مقابل، با جمع آوری ادله و مدارک کافی در جهت احقاق حقوق موکل کوشا باشد.
انتخاب وکیل انتخابی غالبا برای موکل نتایج بهتری در پی دارد. زیرا فرد متهم می‌تواند کسی را انتخاب کند که از جهات مختلف برای او مناسب‌تر بوده و با او بسیار راحت‌تر ارتباط برقرار کند. همچنین قطعا سطح تخصص و توانایی وکلا یکسان نیست و فرد در صورت شرایط مناسب مالی، می‌تواند وکیل با تجربه تری را برای خود انتخاب کند. باید ذکر کرد که هم متهم و هم شاکی می توانند از وکیل تسخیری استفاده کنند.
مشاوره و راهنمایی از وکیل کیفری
اگر برای پرونده‌های خود نیاز به وکیلی حاذق و باتجربه دارید و می‌خواهید از تجربیات یک وکیل پایه یک دادگستری حرفه‌ای استفاده کنید، موسی الرضا میر می‌تواند انتخاب شما باشد. ایشان یکی از بهترین وکلای حال حاضر در ایران بوده که تاکنون پرونده‌های کیفری و حقوقی موفق بسیاری را پشت سر گذاشته و شما می‌توانید از تجربیات ایشان برای پرونده‌های خود استفاده کنید.
دفتر کار ایشان واقع در بلوار صیاد شیرازی، جنب اورژانس قدیم، ساختمان اداری آوا، واحد یک، بوده و شما تماس ایشان 09123829850 می‌باشد.
جمع بندی:
ما در مطالب این صفحه در رابطه با وکیل تسخیری سخن گفتیم و موسی الرضا میر را به عنوان یک وکیل انتخابیِ مناسب معرفی کردیم و در این باره اطلاعات مفیدی به شما عزیزان ارائه دادیم و اینک در انتها امیدواریم مطالب این صفحه برای شما عزیزان مفید بوده باشد.
سوالات متداول درباره وکیل تسخیری
در این قسمت به برخی از سوالات متداول شما عزیزان پاسخ دادیم:
وکیل تسخیری کیست؟
وکیل تسخیری وکیلی است که توسط دادگاه برای متهمان یا افرادی که توانایی پرداخت هزینه وکیل را ندارند، تعیین می‌شود. وظیفه وکیل تسخیری دفاع از حقوق موکل خود در دادگاه و تضمین برخورداری او از یک محاکمه عادلانه است.
در چه شرایطی می‌توان از وکیل تسخیری استفاده کرد؟
در جرایمی که مجازات آنها حبس ابد یا حبس بیش از 15 سال است، متهم حق دارد از وکیل تسخیری استفاده کند. همچنین اگر متهم توانایی پرداخت هزینه وکیل را نداشته باشد، می‌تواند از دادگاه درخواست وکیل تسخیری کند.
