امروز قرار است که درباره یکی از مهم ترین مسائلی که در دادگاه ها رسیدگی می شود و مشاوره حقوقی درباره آن با یک دیگر صحبت کنیم؛ موضوع بحث امروز رسیدگی به اختلافات گمرکی است. لازم به ذکر است که حل و فصل گمرکی به دو دسته ی مراجع اداری و شبه قضایی تقسیم می شود.
باید خدمتتان عرض کنیم هنگامی که یک سری اختلاف در ارزش گذاری کالاهای گمرکی و یا اجرای قوانین رخ بدهد باید این مشکل در گمرک حل شود و در صورتی که مشکل پیچیده تر از آن باشد که در گمرک حل شود کار به مراجع شبه قضایی یعنی کمیسیون تجدید نظر و کمیسیون بدوی می رسد. با ما همراه باشید تا درباره ی این دو کمیسیون با یک دیگر صحبت کنیم.
موسی الرضا میر وکیل پایه یک دادگستری
وکالت و مشاوره تخصصی در دعاوی کیفری
شماره تماس جهت تعیین وقت مشاوره
اختلافات گمرکی چیست؟
اختلافات گمرکی به مجموعه اختلافاتی اطلاق می‌شود که میان صاحب کالا و گمرک در خصوص ارزش کالا، تعرفه‌های گمرکی، نحوه محاسبه حقوق و عوارض گمرکی و سایر مسائل مرتبط با ترخیص کالا به وجود می‌آید.
این اختلافات ممکن است به دلایل مختلفی از جمله اختلاف در تفسیر قوانین و مقررات گمرکی، خطا در اظهارنامه‌های گمرکی، اختلاف در ارزش گذاری کالا و… رخ دهد. در صورت بروز اختلاف، صاحب کالا می‌تواند با استفاده از سازوکارهای قانونی موجود، نسبت به حل و فصل اختلاف اقدام نماید.
حل اختلافات گمرکی از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا این اختلافات می‌تواند به تأخیر در ترخیص کالا، افزایش هزینه‌های واردات و صادرات و حتی بروز اختلافات حقوقی میان طرفین منجر شود. برای حل اختلافات گمرکی، معمولاً از طریق کمیسیون‌های رسیدگی به اختلافات گمرکی اقدام می‌شود. این کمیسیون‌ها با بررسی ادعاهای طرفین و مستندات ارائه شده، تصمیم نهایی را اتخاذ می‌کنند.
مصادیق اختلافات گمرکی
اختلافات گمرکی می‌تواند در حوزه‌های مختلفی رخ دهد. برخی از مهمترین مصادیق اختلافات گمرکی عبارتند از:
- اختلاف در ارزش کالا: یکی از رایج‌ترین اختلافات گمرکی، اختلاف در تعیین ارزش کالا است. این اختلاف می‌تواند ناشی از اختلاف در روش‌های ارزیابی، استفاده از منابع اطلاعاتی مختلف و یا اختلاف در تفسیر قوانین و مقررات باشد.
- اختلاف در تعرفه کالا: اختلاف در تعیین تعرفه کالا نیز یکی دیگر از مصادیق اختلافات گمرکی است. این اختلاف می‌تواند به دلیل عدم شناخت دقیق از طبقه‌بندی کالاها در تعرفه گمرکی یا اختلاف در تفسیر تعرفه‌ها رخ دهد.
- اختلاف در محاسبه حقوق و عوارض گمرکی: اختلاف در محاسبه حقوق و عوارض گمرکی می‌تواند ناشی از خطا در محاسبات، اعمال تخفیفات و معافیت‌های غیرقانونی یا اختلاف در تفسیر قوانین و مقررات باشد.
- اختلاف در مورد منشأ کالا: اختلاف در مورد منشأ کالا زمانی رخ می‌دهد که گمرک نسبت به کشور مبدأ کالا تردید داشته باشد. این اختلاف می‌تواند به دلیل ارائه اسناد جعلی یا ناقص توسط واردکننده یا وجود اختلاف در قوانین مبدا و مقصد کالا باشد.
شرایط تشکیل کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی چیست؟
تشکیل کمیسیون تجدید نظر به اختلافات گمرکی باید در شرایط خاصی انجام شود که در این بخش به آن ها رسیدگی می کنیم. اولین شرط برای تشکیل جلسات این است که تمام اعضای آن باید در جلسه حاضر باشند و مصوبه ی مورد نظر با رای سه نفر دارای اعتبار باشد.
برای تشکیل پرونده باید صلاحیت ریالی وجود داشته باشد؛ برای وارد شدن به پرونده ها بر اساس فرق بین مبلغ مورد قبول مودی و مبلغ رای کمیسیون بدون در نظر گرفتن جریمه است که این مبلغ نیز باید از پنج میلیون ریال بیش تر باشد.
رای های کمیسیون بدوی ظرف بیست روز بررسی شوند زیرا اگر از بیست روز بیش تر شود درخواست تجدید نظر بررسی نمی شود.
انواع جریمه های اختلافات گمرکی
انواع جریمه‌های گمرکی بر اساس نوع تخلف و شدت آن متفاوت است. به طور کلی، جرایم گمرکی را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد: جرایم مالی و جرایم کیفری. جرایم مالی شامل پرداخت مبلغی به عنوان جریمه نقدی است و جرایم کیفری ممکن است منجر به تعقیب کیفری مرتکب و محکومیت به حبس شود.
جرایم مالی گمرکی
جرایم مالی گمرکی، رایج‌ترین نوع جرایم در این حوزه هستند. این جرایم معمولاً به دلیل اشتباهات محاسباتی، عدم آگاهی از قوانین یا حتی تقلب‌های کوچک رخ می‌دهند. برخی از رایج‌ترین جرایم مالی گمرکی عبارتند از:
- عدم پرداخت عوارض و حقوق گمرکی: در صورتی که مبلغ عوارض و حقوق گمرکی کمتر از میزان واقعی پرداخت شود، علاوه بر مطالبه مابه التفاوت، جریمه‌ای نیز اعمال خواهد شد.
- اعلام نادرست ارزش کالا: اگر ارزش کالای اعلام شده در اظهارنامه گمرکی کمتر از ارزش واقعی آن باشد، جریمه‌ای به عنوان جریمه ارزش گمرکی اعمال خواهد شد.
- عدم تطابق مشخصات کالا: در صورتی که مشخصات کالای اعلام شده در اظهارنامه با کالای واقعی مطابقت نداشته باشد، جریمه‌ای به عنوان جریمه عدم تطابق اعمال خواهد شد.
- تخلفات مربوط به مبدا و مقصد کالا: اعلام نادرست کشور مبدا یا مقصد کالا، می‌تواند منجر به اعمال جریمه شود.
جرایم کیفری گمرکی
جرایم کیفری گمرکی، جرایمی هستند که علاوه بر جنبه مالی، جنبه کیفری نیز دارند. این جرایم معمولاً شامل تخلفات جدی‌تر مانند قاچاق کالا، جعل اسناد گمرکی و جرم کلاهبرداری هستند. مجازات این جرایم سنگین‌تر از جرایم مالی بوده و ممکن است شامل حبس، جزای نقدی و ضبط کالا باشد و مهمترین جرایم کیفری گمرکی عبارتند از:
- قاچاق کالا: وارد یا خارج کردن کالا از کشور بدون پرداخت عوارض گمرکی یا با پنهان کردن کالا.
- جعل اسناد گمرکی: تهیه یا استفاده از اسناد جعلی برای گمرک.
- کلاهبرداری گمرکی: فریب دادن ماموران گمرک با ارائه اطلاعات نادرست.
حل اختلافات گمرکی چگونه است؟
رای حل این اختلافات، روش‌های قانونی مختلفی پیش‌بینی شده است. در ابتدا، طرفین اختلاف می‌توانند با مراجعه به کمیسیون‌های رسیدگی به اختلافات گمرکی، موضوع را مطرح کنند. این کمیسیون‌ها با بررسی ادعاهای طرفین و مستندات ارائه شده، به صدور رأی می‌پردازند.
در صورتی که طرفین با رأی کمیسیون موافق نباشند، می‌توانند به مراجع قضایی بالاتر مانند دیوان عدالت اداری شکایت کنند. همچنین، امکان استفاده از خدمات مشاوران حقوقی و وکلای متخصص در امور گمرکی برای پیگیری این اختلافات وجود دارد.
کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی
کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی، سازمانی است که به منظور رسیدگی به اختلافات و اعتراضات تاجران نسبت به تصمیمات گمرک تشکیل شده است. این کمیسیون با بررسی دقیق پرونده‌ها و ادعاهای طرفین، به صدور رای نهایی می‌پردازد.
هدف اصلی تشکیل این کمیسیون، ایجاد یک سازوکار عادلانه و شفاف برای حل اختلافات بین تاجران و گمرک و جلوگیری از بروز طولانی شدن اختلافات و بروز مشکلات بیشتر برای تجار است.
در صورتی که تاجری با تصمیم گمرک مبنی بر پرداخت عوارض گمرکی، تعیین ارزش کالا یا طبقه‌بندی کالا مخالف باشد، می‌تواند به کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی اعتراض کند.
این کمیسیون با بررسی مدارک و مستندات ارائه شده توسط طرفین و با توجه به قوانین و مقررات گمرکی، به صدور رأی نهایی می‌پردازد. رأی صادره از سوی این کمیسیون، برای طرفین اختلاف‌نظر لازم‌الاجرا است.
رای کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی
برای دانلود، اینجا کلیک کنید.
اعضای کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی
کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی از اعضای زیر تشکیل شده است:
- یک عضو اصلی به عنوان نماینده اتاق تعاون
- چهار عضو اصلی از کارمندان گمرک
- عضو اصلی به عنوان نماینده اتاق بازرگانی و صنایع و معادن
- دو عضو اصلی از کارمندان وزارت صنعت
- یک عضو اصلی از کارمندان وزارت امور اقتصادی و دارایی
مرجع رسیدگی به اختلافات گمرکی
به صورت کلی کمیسیون رسیدگی به حل اختلافات گمرکی مطابق ماده 44 قانون امور گمرکی مرجع صالح برای رسیدگی به این امورات است.
کمیسیون تجدید نظر رسیدگی به اختلافات گمرکی
این کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی شامل اشخاص زیر است.
- یکی از هیات رئیسه اتاق بازرگانی و یا فردی از اعضای هیات رئیسه اتاق تعاون که رئیس هر اتاق آن را انتخاب کرده است.
- یکی از قاضی های درجه بالا که رئیس قوه قضائیه آن را انتخاب می کند.
- یکی از کارمندان مقام بالا از وزارت صنعت که وزیر آن را انتخاب می کند.
- یکی از میان معاون های گمرک که رئیس گمرک آن را انتخاب می کند.
این اعضا معمولا برای دو سال انتخاب می شوند. باید به این نکته نیز اشاره کنیم که این افراد تنها در صورتی که استعفا، محکومیت کیفری و یا اداری، انتقال به اداره ی دیگر و یا بازنشستگی می توانند در جایگاه خود قرار نگیرند در غیر این صورت غیبت بیش تر از سه جلسه قابل قبول نمی باشد.
روش حل اختلافات گمرکی در کمیسیون تجدید نظر
کمیسیون تجدید نظر گمرکی، مرجعی است که برای رسیدگی به اختلافات ناشی از تصمیمات گمرک تشکیل شده است. هنگامی که واردکنندگان یا صادرکنندگان با تصمیمات گمرک در خصوص تعرفه، ارزش کالا، مبدا کالا یا سایر موضوعات گمرکی موافق نباشند، می‌توانند به این کمیسیون اعتراض کنند.
مراحل رسیدگی در کمیسیون تجدید نظر معمولاً شامل ارائه درخواست کتبی، بررسی پرونده توسط کمیسیون، برگزاری جلسات رسیدگی و صدور رأی نهایی است. در این جلسات، طرفین دعوا می‌توانند به ارائه دلایل و مدارک خود بپردازند و از کارشناسان گمرک و سایر اشخاص ذی‌نفع دعوت به عمل آورند. رأی صادره از سوی کمیسیون تجدید نظر، قابل اعتراض در مراجع قضایی است.
کمیسیون بدوی رسیدگی به اختلافات گمرکی
این مرجع ارزش کالا، میزان جریمه ها البته به غیر از موارد قاچاقی، مقرارت و غیره را رسیدگی می کند. اعضای این کمیسیون نیز شامل افراد زیر هستند.
- ۴ نفر از اعضای اصلی خود گمرک
- ۲ نفر از اعضای اصلی وزارت اقتصاد و دارایی
- ۱ نفر از اعضای نماینده ی اتاق بازرگانی و صنایع
- ۱ نفر از اعضای اصلی گروه به عنوان نماینده ای از اتاق تعاون
شایان به ذکر است که این افراد باید به امور گمرکی مطلع باشند و توسط دستگاه های ذکر شده انتخاب شوند. در واقع این کمیسیون همانند یک دادگاه اداری به حل و فصل امور می پردازد .
رای کمیسیون اختلافات گمرکی بدوی لازم الاجرا است؟
به یاد داشته باشید که رای که در این کمیسیون صادر می شود باید اجرا شود مگر در مواردی هم چون مبلغ مابه التفاوت میان نظر گمرک و مورد قبول مودی و ارزش کالایی که اختلاف در ورود و صدور آن انجام شده است. اگر این مبلغ بیش تر از ۵۰ میلیون ریال باشد فرد می تواند تا ۲۰ روز درخواست تجدید نظر بدهد.
هزینه ی دادرسی تجدید نظر چه قدر است؟
برای طرح این اختلاف صاحب کالا باید حدود یک درصد از مبلغ مورد اختلاف را برای حق رسیدگی به اختلاف پرداخت کند. زمانی که رای صادر شده به وسیله ی این کمیسیون در تایید گمرک باشد آن مبلغ ذکر شده به درآمد قطعی منظور خواهد شد.
چنان چه این کمیسیون رای را به نفع صاحب کالا صادر کند این مبلغ به مسترد خواهد شد. شما برای کسب اطلاعات بیش تر در رابطه با هزینه ی این دادرسی می توانید با یک وکیل پایه یک دادگستری مشورت کنید تا به طور دقیق تر از هزینه های این کار مطلع شوید و خیلی بیش تر با مراحل قانونی این کار آشنا شوید.
رسیدگی به اختلافات گمرکی به توسط وکیل
اختلافات گمرکی به مواردی اطلاق می‌شود که در فرآیند واردات و صادرات کالاها به وجود آمده و ممکن است به دلیل عدم تطابق با قوانین و مقررات گمرکی، اشتباهات در اظهارنامه، عدم تطابق با استاندارد‌های فنی و بهداشتی و یا مسائل مربوط به مالی و پرداخت مالیات و عوارض، ایجاد شوند.
برای حل این اختلافات، در ابتدا گمرک به صاحب کالا اجازه می‌دهد که به کمیته فنی گمرک مراجعه کند تا به کمک کارشناسان مربوطه، اختلاف برطرف شود. در صورتی که اختلاف بین صاحب کالا و گمرک برطرف نشود، می‌توان به کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی مراجعه کرد.
در تمامی این مراحل نیز حضور یک وکیل گمرکی از الزامات است. وکیل در این مورد می‌تواند به عنوان مشاور حقوقی و نماینده حقوقی صاحب کالا عمل کند.
او با ارائه راهکار‌های حقوقی و بهترین رویکرد‌های دفاعی به موکلان خود کمک کرده و در مذاکرات با گمرک و کمیسیون رسیدگی به اختلافات گمرکی، به عنوان نماینده حقوقی آن‌ها همواره حضور دارد. چنین وکیلی در صورت بروز اختلافات گمرکی، آمادگی مراجعه به مراجع قضایی همچون دادگاه را نیز دارد.
جمع بندی
ما در مطالب این صفحه در رابطه با رسیدگی به اختلافات گمرکی سخن گفتیم و اطلاعات مفیدی در این رابطه به شما عزیزان ارائه نمودیم و اینک در انتهای مطالب این صفحه امیدواریم متون ارائه شده برای شما مفید بوده باشد.
