اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور یک روش اعتراض به آرای محاکم است که به موجب آن، پرونده‌ای که با رأی قطعی یا قطعیت یافته مختومه شده است، مجدداً مفتوح و مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. این روش برای مواردی است که شخص محکوم علیه به کمک وکیل دیوان عالی کشور در تهران دلایل مشخصی ارائه می‌دهد که نشان می‌دهد حکم صادر شده باید مورد بازنگری قرار گیرد.
برای اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور در ابتدا باید از شرایط این کار اطلاع داشته باشید و سپس اقدام به این کار کنید. مراحل اعاده دادرسی نیز شامل تنظیم دادخواست، پرداخت هزینه دادرسی و تقدیم دادخواست به دادگاه می‌شود. در ادامه مقاله به صورت جزئی‌تر به شرایط و مدارک مورد نیاز و نقش وکیل در پروسه اعاده دادرسی می‌پردازیم.
موسی الرضا میر وکیل پایه یک دادگستری
وکالت و مشاوره تخصصی در دعاوی کیفری
شماره تماس جهت تعیین وقت مشاوره
اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور
اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور، یکی از طرق فوق‌العاده رسیدگی به آرای قطعی است که در موارد خاص و به منظور جلوگیری از تضییع حقوق اصحاب دعوا، پیش‌بینی شده است. دیوان عالی کشور، پس از صدور رای قطعی از دادگاه‌های بدوی و تجدیدنظر، در مواردی که قانون مشخص کرده است، می‌تواند به پرونده رسیدگی مجدد نماید.
هدف از اعاده دادرسی، جلوگیری از اجرای احکام ناعادلانه و تضمین صحت دادرسی است. اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور، مختص به آرای قطعی است. به عبارت دیگر، تا زمانی که رای صادره از دادگاه‌های پایین‌تر، قابل تجدیدنظر باشد، نمی‌توان از دیوان عالی کشور درخواست اعاده دادرسی نمود. برای این منظور، ابتدا باید مراحل تجدیدنظر و فرجام‌خواهی (در صورت امکان) طی شده باشد و رای صادره، قطعیت یافته باشد.
اعاده دادرسی حقوقی در دیوان عالی کشور
اعاده دادرسی حقوقی در دیوان عالی کشور، در مواردی که رای قطعی دادگاه حقوقی، به دلایل قانونی مشخص، دچار ایراد باشد، قابل انجام است. این دلایل می‌تواند شامل مواردی مانند کشف اسناد و مدارک جدید که در زمان رسیدگی قبلی در دسترس نبوده‌اند، شهادت خلاف واقع شهود، یا اشتباه قاضی در استناد به قوانین باشد.
درخواست اعاده دادرسی حقوقی، باید توسط ذینفع یا وکیل او، ظرف مهلت قانونی مشخص، به دیوان عالی کشور تقدیم شود. در این درخواست، باید به طور صریح و مستند، دلایل و جهات اعاده دادرسی ذکر شود. دیوان عالی کشور پس از بررسی درخواست و مدارک ارائه شده، در صورت احراز وجود ایراد در رای قطعی، می‌تواند آن را نقض و رسیدگی مجدد به پرونده را به دادگاه صالح ارجاع دهد.
اعاده دادرسی کیفری در دیوان عالی کشور
اعاده دادرسی کیفری در دیوان عالی کشور، در مواردی که رای قطعی دادگاه کیفری، به دلایل قانونی مشخص، دچار ایراد باشد، قابل انجام است. این دلایل می‌تواند شامل مواردی مانند کشف ادله جدید که پس از صدور حکم قطعی کشف شده است، شهادت خلاف واقع شهود، یا اشتباه قاضی در استناد به قوانین باشد. درخواست اعاده دادرسی کیفری، می‌تواند توسط محکوم‌علیه، وکیل او، دادستان کل کشور و یا رئیس قوه قضاییه مطرح شود.
این درخواست باید ظرف مهلت قانونی مشخص، به دیوان عالی کشور تقدیم شود و در آن، دلایل و جهات اعاده دادرسی به طور صریح و مستند ذکر شود. دیوان عالی کشور پس از بررسی درخواست و مدارک ارائه شده، در صورت احراز وجود ایراد در رای قطعی، می‌تواند آن را نقض و رسیدگی مجدد به پرونده را به دادگاه صالح ارجاع دهد.
شرایط اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور چیست؟
شرایط اعاده دادرسی عبارت اند از:
- وجود حکم قطعی: اعاده دادرسی تنها نسبت به احکامی که قطعیت یافته‌اند، امکان‌پذیر است.
- جهات مصرح در قانون: اعاده دادرسی باید بر اساس دلایل و جهاتی که در قانون آیین دادرسی مدنی ذکر شده‌اند، صورت گیرد.
- تقدیم درخواست توسط اشخاص مجاز: درخواست اعاده دادرسی باید توسط اشخاصی که قانون آن‌ها را مجاز دانسته است، ارائه شود. به عنوان مثال وکیل پایه یک دادگستری.
مدارک لازم برای اعاده دادرسی دیوان عالی کشور
برای درخواست اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور، متقاضی باید مدارک زیر را تهیه و به دیوان عالی کشور ارائه دهد:
- لایحه درخواست اعاده دادرسی که باید به دقت تنظیم شده و به ریاست محترم دیوان عالی کشور خطاب گردد.
- مدارک شناسایی متقاضی، از جمله کپی کارت ملی.
- دادنامه‌های مربوطه که شامل دادنامه بدوی و دادنامه تجدیدنظر خوانا و مصدق می‌شود.
- رسید پرداخت هزینه دادرسی که باید به ازای هر متقاضی به مبلغ معینی تمبر ابطال شود.
- در صورتی که متقاضی توسط وکیل اقدام می‌کند، وکالتنامه معتبر وکیل نیز باید ارائه گردد.
این مدارک باید به همراه درخواست اعاده دادرسی به دیوان عالی کشور تقدیم گردد تا بتوان از این حق قانونی استفاده نمود. توجه داشته باشید که هرگونه نقص در مدارک می‌تواند منجر به رد درخواست شود.
4 مرحله مهم اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور
- تنظیم دادخواست اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور.
- پرداخت هزینه دادرسی و رعایت مهلت مقرر در ماده ۴۲۷ تا ۴۳۰ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور مدنی.
- تقدیم دادخواست به دادگاه صادرکننده حکم قطعی.
- بررسی پرونده و اظهارنظر دادگاه نسبت به اساس دادخواست.
مهلت اعتراض به اعاده دادرسی دیوان عالی کشور
- افراد مقیم ایران: ۲۰ روز
- افراد مقیم خارج از کشور: ۲ ماه
در صورتی که دادگاه درخواست اعاده دادرسی را قبول کند، اجرای حکم نسبت به محکوم به غیر مالی متوقف و در مورد محکوم به مالی در صورتی اجرای حکم متوقف می‌شود که امکان اخذ تأمین مناسب از محکوم له منظور جبران خسارت احتمالی محکوم علیه وجود نداشته باشد.
اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور به دو نوع اصلی و طاری تقسیم می‌شود. در اعاده دادرسی اصلی، درخواست توسط کسی که حکم به ضرر او صادر شده، ارائه می‌شود و در اعاده دادرسی طاری، درخواست نسبت به حکمی انجام می‌گیرد که در حین دادرسی به عنوان دلیل و مدرک ارائه می‌گردد.
در نهایت، اعاده دادرسی ابزاری است که به منظور اصلاح احتمالی خطا‌های دادرسی و حفظ حقوق افراد در نظام قضایی پیش‌بینی شده است. اما به دلیل اینکه اعاده دادرسی می‌تواند به استحکام و قطعیت احکام لطمه وارد کند، محدودیت‌ها و قیودی برای آن در نظر گرفته شده تا تنها در موارد ضروری مورد استفاده قرار گیرد.
درخواست اعاده‌دادرسی باید ظرف مدت بیست روز تقدیم دیوان عدالت اداری گردد. مبدأ محاسبه این مهلت، بستگی به جهت اعاده‌دادرسی دارد، به این شرح که:
- اگر جهت اعاده‌دادرسی، صدور حکم خارج از موضوع شکایت باشد (بند الف) یا حکم به میزان بیشتر از خواسته صادر شده باشد (بند ب) یا در مفاد حکم، تضاد وجود داشته باشد (بند پ)، ابتدای مهلت از تاریخ آخرین ابلاغ رای شعبه می‌باشد؛
- اگر جهت اعاده‌دادرسی، مغایرت دو حکم با یکدیگر (بند ت) یا اثبات جعل یا بی‌اعتبار بودن اسناد (بند ث) یا تحصیل اسناد مکتوم بوده باشد (بند ج)، ابتدای مهلت از زمان حصول سبب اعاده‌دادرسی می‌باشد.
مدت زمان رسیدگی به اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور
مدت زمان رسیدگی به اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور برای ایرانیان مقیم خارج 2 ماه و به صورت عادی برای ایرانی‌ها مهلت 20 روزه دارد!
آیا درخواست اعاده دادرسی مانع جلوگیری اجرای حکم می‌شود؟
برای پاسخ به این سؤال باید بگوییم که تأثیر درخواست اعاده دادرسی بر اجرای حکم به دو مرحله تقسیم می‌شود:
قبل از صدور قرار قبولی اعاده دادرسی
درخواست اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور به طور کلی مانع از اجرای حکم نمی‌شود. با این حال، در برخی موارد خاص، دادگاه می‌تواند با صدور قرار توقف یا تأمین، اجرای حکم را تا زمان صدور قرار قبولی اعاده دادرسی متوقف کند. شرایط صدور قرار توقف یا تأمین اجرای حکم به شرح زیر است:
- احتمال قوی برای اعاده دادرسی وجود داشته باشد.
- اجرای حکم، ضرر جبران‌ناپذیری به محکوم‌علیه یا خواهان اعاده دادرسی وارد کند.
مرحله دوم: بعد از صدور قرار قبولی اعاده دادرسی
در صورت صدور قرار قبولی اعاده دادرسی، اجرای حکم تا زمان صدور رأی نهایی متوقف می‌شود. در این مرحله، دادگاه به طور کامل به پرونده رسیدگی می‌کند و رأی نهایی را صادر می‌کند. رأی نهایی دادگاه می‌تواند به تأیید یا نقض حکم قبلی منجر شود. نکاتی در خصوص اعاده دادرسی در ادامه آمده است:
- اعاده دادرسی یک کار فوق‌العاده برای رسیدگی مجدد به پرونده است.
- درخواست اعاده دادرسی باید در موارد و مهلت قانونی مقرر ارائه شود.
- دادگاه در خصوص درخواست اعاده دادرسی، قرار قبولی یا رد صادر می‌کند.
- در صورت صدور قرار قبولی اعاده دادرسی، پرونده به طور کامل رسیدگی می‌شود و رأی نهایی صادر می‌شود.
نحوه تنظیم دادخواست دیوان عالی کشور
تنظیم لایحه و دادخواست اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور به دقت و تخصص نیاز دارد. در اینجا به طور خلاصه به مراحل تنظیم لایحه و دادخواست اعاده دادرسی اشاره می‌کنیم:
انتخاب وکیل
توصیه می‌شود برای تنظیم لایحه و دادخواست اعاده دادرسی از یک وکیل در تهران یا شهرتان که متخصص در امور کیفری باشد کمک بگیرید. بهترین وکیل دیوان عالی کشور می‌تواند به شما در انتخاب بهترین جهات اعاده دادرسی و تنظیم یک لایحه قوی و مستدل کمک کند. مشاوره حقوقی و کیفری در این زمینه به شما کمک بسیاری می‌کند.
پیشنهاد مشاهده: وکیل ماده 477
جمع‌آوری مدارک و مستندات
تمام مدارک و مستنداتی که به نفع شما در اعاده دادرسی است، جمع‌آوری کنید.
این مدارک و مستندات می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- رأی قطعی دادگاه
- دلایل و مستندات مربوط به جهات اعاده دادرسی
- نظرات کارشناسی
- شهادت شهود
- تنظیم لایحه
لایحه اعاده دادرسی باید به زبان فارسی و با خط خوانا نوشته شود. در لایحه باید موارد زیر قید شود:
- مشخصات کامل خواهان و خوانده
- عنوان و موضوع دعوا
- شرح مختصری از دادرسی و رأی صادره
- جهات
- دلایل و مستندات
- درخواست نهایی
تنظیم دادخواست دیوان عالی کشور
دادخواست اعاده دادرسی باید به صورت چاپی و در دو نسخه تنظیم شود. در دادخواست باید موارد زیر قید شود:
- مشخصات کامل خواهان و خوانده
- عنوان و موضوع دعوا
- شرح مختصری از دادرسی و رأی صادره
- جهات اعاده دادرسی
- دلایل و مستندات
- درخواست نهایی
ارائه لایحه و دادخواست به مراجع قضایی
لایحه و دادخواست اعاده دادرسی باید به همراه مدارک و مستندات به دادگاه صادرکننده رأی قطعی ارائه شود.
نقش وکیل دیوان عالی کشور در فرآیند اعاده دادرسی دیوان عالی کشور
نقش وکیل در فرآیند اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور بسیار مهم است. وکیل می‌تواند به نمایندگی از موکل خود، دلایل و مستندات لازم را برای اعاده دادرسی ارائه دهد و درخواست بازنگری در حکم قطعیت یافته را مطرح کند.
پیشنهاد مشاهده: بهترین وکیل در ایران
دیوان عالی کشور بالاترین مرجع قضایی در ایران است و وظیفه دارد تا در مواردی که حکمی قطعیت یافته و فرد به آن معترض است، رأی صادره را بررسی کند. اگر رأی مطابق با قانون صادر شده باشد، آن را تأیید می‌کند و اگر دارای مخالفت با قانون باشد، معمولاً رأی را نقض و اقدام به صدور رأی جدید می‌نماید. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره جریان بررسی پرونده ها در دیوان عالی کشور، می‌توانید این نوشتار را مطالعه کنید.
در فرآیند اعاده دادرسی، بهترین وکیل فرجام خواهی تهران می‌تواند به اثبات برساند که حکم قطعیت یافته بر اساس اشتباه یا دلایل نادرست صادر شده است و باید مجدداً مورد بررسی قرار گیرد. این فرآیند به حفظ حقوق موکل و اجرای عدالت کمک می‌کند و از این رو، نقش وکیل در این فرآیند بسیار حیاتی است.
جمع بندی
ما در مطالب این صفحه از وبسایت موسی الرضا میر وکیل پایه یک دادگستری در رابطه با اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور سخن گفتیم و اطلاعات مفیدی در این باره به شما عزیزان ارائه نمودیم و اینک در انتهای مطالب این صفحه امیدواریم متون ارائه شده برای شما مفید بوده باشد.
3 نظرات بسته است
جلال
بهترین وکیل هستند کار بلد
نسرین درویشی گیلان
با سلام اینجانبه بعد از ۵ سال مدارک محضری بدست اوردم .حالا که ۵ سال گذشته از این پرونده مدنی باید بر اساس چه موادی از قانون خواهان اعاده دادرسی شوم ممنون
موسی الرضا میر
به دفنر یک وکیل جهت طرح موضوع مراجعه کنید