ما در مطالب این صفحه از وبسایت موسی الرضا میر در رابطه با امور حسبی سخن خواهیم گفت و به مواردی چون ماهیت حقوقی امور حسبی، امور حسبی در حقوق، موارد مختلف و متعدد امور حسبی، دادگاه صالح برای امور حسبی و برخی موارد دیگر اشاره خواهیم گفت و اگر شما قصد کسب اطلاعات در رابطه با موارد مذکور را دارید به شما پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای مطالب این صفحه با بهترین وکیل پایه یک دادگستری همراه باشید.
موسی الرضا میر وکیل پایه یک دادگستری
وکالت و مشاوره تخصصی در دعاوی کیفری
شماره تماس جهت تعیین وقت مشاوره
امور حسبی چیست؟
اصطلاح «امور حسبی» در فقه و حقوق اسلامی، به دسته‌ای از امور اطلاق می‌شود که انجام آن‌ها از نظر شرع و قانون، مطلوب و ضروری است، اما قانونگذار، متولی یا مسئول مشخصی برای اجرای مستقیم آن‌ها تعیین نکرده است.
به بیان دیگر، این امور، وظایفی هستند که بر عهده‌ی جامعه و حکومت اسلامی قرار دارند و دادگاه‌ها نیز مکلف به رسیدگی و اتخاذ تصمیم در مورد آن‌ها هستند، حتی اگر اختلاف یا منازعه‌ای بین اشخاص وجود نداشته باشد و دعوایی از سوی آن‌ها مطرح نشده باشد.
این ویژگی، امور حسبی را از دعاوی ترافعی که نیازمند وجود اختلاف و طرح دعوا هستند، متمایز می‌کند. هدف از تعیین امور حسبی، حفظ مصالح عمومی، حمایت از حقوق افراد ناتوان و جلوگیری از تضییع حقوق جامعه است.
تعریف حسبه در اصطلاح حقوقی چیست؟
به اموری می گویند که دادگاه ها باید بدون ملاحظه این که در آن ها اختلاف مرافعه ای وجود پیدا کرده است یا نه، وارد رسیدگی شوند و تصمیم مناسبی بگیرند. حسبه بر وزن ترمه از مفهوم اعتراض و تعرض به امری گرفته شده و امور حسبی، اموری است که اقدام مقامات رسمی در آن ها حاجت به شکوی و خصومت و تظلم ندارد، بلکه مقامات صلاحیتدار باید خود به خود متعرض و متصدی آن امور شوند.
مثال برای امور حسبی
تعیین قیم برای صغیر بی‌سرپرست، نصب امین برای اداره‌ی اموال غایب مفقودالاثر و رسیدگی به امور مربوط به ترکه بدون وارث، نمونه‌هایی از امور حسبی هستند.
امور حسبی در حقوق
در تعریف حقوقی، امور حسبی به آن دسته از اموری گفته می‌شود که دادگاه‌ها مکلف به رسیدگی و اتخاذ تصمیم در مورد آن‌ها هستند، بدون آنکه رسیدگی به آن‌ها منوط به وقوع اختلاف و اقامه دعوا از سوی اشخاص باشد. این تعریف، به روشنی بیانگر ماهیت غیرترافعی امور حسبی است و تأکید می‌کند که دادگاه‌ها در این موارد، نه به عنوان حل کننده اختلاف، بلکه به عنوان حافظ حقوق و منافع جامعه و افراد، وارد عمل می‌شوند.
رسیدگی به امور مربوط به محجورین، غایب مفقودالاثر، ترکه متوفی بدون وارث و نظارت بر موقوفات از جمله مصادیق بارز امور حسبی هستند. این امور، نیازمند دخالت دادگاه برای تعیین تکلیف و جلوگیری از تضییع حقوق ذی‌نفعان می‌باشند، حتی در صورت عدم وجود اختلاف بین اشخاص.
امور حسبی شامل چه مواردی است؟
امور حسبی، دسته‌ای از امور حقوقی هستند که رسیدگی به آن‌ها منوط به وجود اختلاف و طرح دعوا از سوی اشخاص نیست، بلکه قانونگذار، دادگاه‌ها را مکلف به مداخله و اتخاذ تصمیم در آن‌ها نموده است. این امور، جنبه‌ی حمایتی و نظارتی دارند و هدف از آن‌ها، حفظ حقوق افراد ناتوان، صیانت از منافع عمومی و اجرای عدالت در مواردی است که نیاز به دخالت مستقیم مرجع قضایی بدون وجود خصومت و منازعه‌ی حقوقی مشخص بین طرفین احساس می‌شود.
در واقع، در امور حسبی، دادگاه نه در مقام فصل خصومت و حل اختلاف، بلکه در جایگاه حافظ حقوق و منافع جامعه و افراد ذینفع، ایفای نقش می‌کند. این ویژگی بنیادین، امور حسبی را از دعاوی ترافعی که مستلزم وجود اختلاف و اقامه دعوا هستند، متمایز می‌سازد.
مصادیق امور حسبی، گستره‌ی وسیعی از مسائل حقوقی را در بر می‌گیرد. از جمله مهم‌ترین این موارد می‌توان به امور مربوط به محجورین (مانند نصب و عزل قیم برای صغار، مجانین و اشخاص سفیه و تعیین ناظر برای آنان)، امور مربوط به غایب مفقودالاثر (مانند تعیین امین برای اداره اموال غایب و صدور حکم موت فرضی)، امور مربوط به ترکه متوفی (مانند تحریر ترکه، مهر و موم ترکه، تقسیم ترکه بین وراث و تعیین مدیر ترکه)، امور مربوط به وصیت (مانند تنفیذ وصیت‌نامه و رسیدگی به صحت و اصالت آن)، امور مربوط به وقف (مانند نظارت بر موقوفات و اجرای نیات واقف) و همچنین امور مربوط به سرپرستی کودکان بی‌سرپرست و تعیین امین برای اداره اموال آنان اشاره نمود.
این موارد، تنها بخشی از وظایف دادگاه‌ها در حوزه‌ی امور حسبی هستند که به منظور پاسداری از حقوق افراد و جامعه و تحقق عدالت، بدون نیاز به وجود اختلاف و طرح دعوا، انجام می‌پذیرند.
دادگاه صالح در امور حسبی کدام دادگاه است؟
تعیین دادگاه صالح برای رسیدگی به امور حسبی، از جمله مسائل مهم و دارای ظرافت‌های خاص در این حوزه است و تابع قوانین و مقررات ویژه‌ای می‌باشد. به طور کلی، صلاحیت رسیدگی به امور حسبی بر اساس قانون امور حسبی و سایر قوانین مرتبط تعیین می‌شود. در اغلب موارد، دادگاه عمومی حقوقی محل اقامت شخص ذینفع یا محل وقوع موضوع مورد نظر، صلاحیت رسیدگی به این امور را بر عهده دارد.
با این حال، در برخی موارد خاص، قانونگذار ممکن است صلاحیت رسیدگی را به دادگاه‌های اختصاصی مانند دادگاه خانواده (در امور مربوط به محجورین و غایب مفقودالاثر که جنبه‌ی خانوادگی دارند) یا دادگاه انقلاب (در موارد خاص مربوط به اوقاف که جنبه‌ی امنیتی یا اجتماعی خاصی دارند) واگذار کرده باشد.
در خصوص تعیین دادگاه صالح در امور قیمومت، ماده ۴۸ قانون امور حسبی به صراحت تعیین تکلیف نموده است. بر اساس این ماده، امور قیمومت مربوط به دادگاه شهرستانی است که اقامتگاه محجور در حوزه‌ی آن دادگاه واقع شده است.
در صورتی که محجور در ایران اقامتگاه نداشته باشد، دادگاهی که محجور در حوزه‌ی آن سکونت دارد، صالح برای رسیدگی به امور قیمومت خواهد بود. همچنین، ماده ۴۹ همین قانون مقرر می‌دارد که اگر محجور در خارج از ایران اقامت یا سکونت داشته باشد، امور قیمومت مربوط به دادگاه شهرستان تهران خواهد بود.
علاوه بر این، در مواردی که موضوع حسبی مرتبط با ترکه باشد، عموماً دادگاه آخرین محل سکونت متوفی، صلاحیت رسیدگی خواهد داشت. بنابراین، تشخیص دقیق دادگاه صالح برای رسیدگی به هر مورد خاص از امور حسبی، مستلزم بررسی دقیق قوانین و مقررات مربوطه و در نظر گرفتن شرایط و اوضاع و احوال خاص آن مورد است.
اختیارات قاضی در امور حسبی
در امور حسبی قاضی برای مصالح اجتماعی، آزاد می باشد هرگونه تحقیق را بدون درخواست طرفین دعوا به عمل آورد و در تمام مواقع رسیدگی می تواند دلایل را که مورد استناد واقع می شود را قبول نماید. قانون امور حسبی به اموری نظیر قیمومت، ترکه میت، غائب مفقودالاثر و موارد مرتبط با آن ها می پردازد.
دادستان در قبال این امور نیز دارای وظایفی می باشد.
برابر با بند ۳ ماده ۸۴ قانون آیین دادرسی مدنی، در صورتی که خواهان به جهتی از جهات قانونی مانند صغر، عدم رشد، جنون يا ممنوعيت از تصرف در اموال در نتيجه حكم ورشكستگی اهليت قانونی برای اقامه دعوی نداشته باشد، ایراد عدم اهلیت پذیرفته خواهد شد و دادگاه قرار رد دعوی را صادر می نماید.
مشاوره امور حسبی با وکیل چه مزایای دارد؟!
امور حسبی در حقوق اسلامی، مجموعه‌ای از اموری هستند که شرع و قوانین اسلامی نیازمند اجرای آن‌ها بوده و مراجع قضایی مکلفند که بدون در نظر گرفتن هرگونه اختلافی به این امور رسیدگی کنند.
مشاوره حقوقی در امور حسبی، از خدمات وکیلی است که با تسلط بر تمامی این امور و تجربه کافی در زمینه امور حسبی می‌تواند به موکلان خود مشاوره داده و آن‌ها را به خوبی در این امر راهنمایی کند.
مشاوره امور حسبی، می‌تواند شما را در قبال مسائلی همچون وصیت نامه، قیومیت، ترکه متوفی، غایب مفقود الاثر یا محجورین، تفکیک مالی، تقسیم اموال و میراث و سایر مسائل مربوط به حقوق شخصی و خانوادگی افراد، آگاه کرده و مسیری درست برای حق خواهی به شما نشان دهد.
برای دریافت مشاوره تخصصی در امور حسبی می‌توانید بهترین وکیل امور حسبی در ارتباط باشید. وکیل موسی الرضا میر در این زمینه پاسخگوی نیاز شما می‌باشد. برای ارتباط با این وکیل می‌تواند از سایت اینترنتی آن یا شماره 09123829850 استفاده کنید.
اهمیت مشاوره امور حسبی چیست؟
مشاوره امور حسبی، اهمیت بسیاری دارد. در امور حسبی، که بر اساس احکام شرعی و قوانین اسلامی تعیین می‌شوند، مشاوره باعث می‌شود که افراد قبل از اتخاذ تصمیمات مهم با توجه به نظر متخصصان و مراجع حقوقی، اقدام کنند. با این وجود، به دلایل و شرایط خاصی، برخی از افراد ممکن است از انجام امور حسبی معاف شوند.
به عنوان مثال، در برخی موارد، افراد می‌توانند با توافق و تعهدات قبلی، به صورت داوطلبانه از رسیدگی به امور حسبی معاف شوند. همچنین، در مواردی ممکن است به دلیل عدم اهلیت و شرایط خاص، فردی از رسیدگی به امور حسبی مستثنی باشد. در چنین مواقعی وکیل امور حسبی و مشاوره امور حسبی آنلاین از او نقش مهمی را ایفا می‌کند.
بهترین مشاوره امور حسبی به افراد کمک می‌کند تا تصمیماتی که درباره مسائل حسبی می‌گیرند، دقیق و صحیح باشند. توجه به نظر متخصصان و مراجع حقوقی کمک می‌کند تا از اشتباهات قانونی و مشکلات آتی جلوگیری شود. همچنین، با داشتن اطلاعات و آگاهی لازم که در طول مشاوره امور حسبی بدست آمده، افراد می‌توانند از حقوق خود بهره‌مند شده و از تضعیف و زیان دیدن در مسائل حسبی جلوگیری کنند.
یکی دیگر از مزایای مشاوره امور حسبی، پیشگیری از وقوع اختلافات و منازعات بین افراد است. آن‌ها با دریافت مشاوره، تصمیمات خود را بر اساس اصول و مبانی شرعی اخذ می‌کنند. به عبارتی می‌توان گفت مشاوره در این امور موجب استقامت در برابر ارزش‌های دینی و رعایت آن‌هاست.
در نهایت باید گفت، اهمیت مشاوره امور حسبی در دقت و صحت تصمیمات حقوقی، جلوگیری از هرگونه اشتباه حقوقی و منازعه قانونی، رعایت عدالت و اصول شرعی، قابل بررسی است.
خلاصه مطلب
ما در مطالب این صفحه اطلاعات مفیدی در رابطه با امور حسبی به شما عزیزان ارائه نمودیم و اینک در انتها امیدواریم مطالب این صفحه برای شما همراهان گرامی مفید بوده باشد.
سوالات متداول از وکیل امور حسبی
- مشاوره امور حسبی چه اهمیتی دارد؟
مشاوره تخصصی در امور حسبی اهمیت بسیاری دارد و می‌تواند به افراد کمک کند تا تصمیمات درست و متعادلی را در امور حسبی گرفته و حقوق خود را حفظ کنند. - منظور از امور حسبی چیست؟
تمامی اموری که بر اساس اسلام و شرع، دادگاه‌ها مکلف به تصمیم‌گیری در قبال آن‌ها هستند؛ مانند ارثیه، ازدواج و طلاق، وصیت نامه و غیره. - مراجع قضایی صالح در رسیدگی به امور حسبی کدامند؟
دادگاه‌های حقوقی در صلاحیت رسیدگی به امور حسبی هستند. دادگاه‌های عمومی و خانواده یا شورای حل اختلاف نیز بنا بر مشکل ایجاد شده می‌توانند به خوبی به این امور رسیدگی کنند.
