شکایت کیفری یکی از روش‌های رسمی و قانونی برای مقابله با رفتارهای مجرمانه‌ای است که نظم عمومی یا حقوق فردی را نقض کرده‌اند. در واقع این شکایات به منظور احقاق حق زیان دیده و اجرای عدالت در جامعه پیش‌بینی شده‌اند. در این صفحه از بهترین وکیل پایه یک دادگستری ما قصد داریم ضمن تشریح انواع و شرایط شکایات کیفری، مراحل ثبت و طرح شکایت، هزینه‌ها، مراجع صالح و نکات مهم برای پیگیری آن را بررسی کنیم. همچنین اطلاعاتی در خصوص مدارک مورد نیاز و مجازات‌های پیش‌بینی شده آن را در اختیار شما قرار می‌دهیم؛ پس برای یک تحلیل همه جانبه تا انتهای نوشتار با ما همراه شوید.
شکایت کیفری چیست؟
شکایت کیفری اقدامی حقوقی است که فردی در صورت ارتکاب جرم از طریق مراجع ذی‌صلاح قضایی برای تعقیب مجرم و احقاق حق آن را مطرح می‌کند. هدف اصلی از طرح این شکایت، پیگیری یک رفتار مجرمانه است که به موجب قوانین جزایی، قابلیت تعقیب و مجازات دارد.
شکایت کیفری در واقع به منزله شروع فرایند رسیدگی قضایی از سوی دادسرا یا دادگاه است و برای تحقق عدالت انجام می‌گیرد. با ثبت چنین شکایتی، نظام قضایی موظف به بررسی ابعاد مادی، معنوی و قانونی جرم و تعیین عواقب و مجازات مرتکب است.
در سیستم قضایی جاری، شکایت کیفری تنها به معنای مطالبه شخصی یک فرد نیست، بلکه در برخی موارد جنبه عمومی پیدا می‌کند و طرح آن به شاکی خصوصی وابستگی ندارد. به عبارتی برخی جرائم نظیر قتل، سرقت یا اخلال در نظام عمومی، حتی بدون نیاز به شکایت فرد متضرر، توسط دادستان به عنوان نماینده جامعه مورد پیگیری قرار می‌گیرد.
این ویژگی است که شکایت کیفری را از شکایت حقوقی بر پایه دعوای خصوصی، متمایز می‌کند. بنابراین در بسیاری مواقع با مطرح شدن شکایت کیفری حتی اگر شاکی خصوصی وجود نداشته باشد، دستگاه قضایی به موجب وظایف قانونی خود، مکلف به رسیدگی است.
نمونه شکایت کیفری
شکایت کیفری شامل چه مواردی می‌شود؟
شکایت کیفری به مجموعه دعاوی اطلاق می‌شود که هدف از آن شناسایی، تعقیب و مجازات شخصی است که با ارتکاب جرم، نظم عمومی یا منافع فردی را مختل کرده است.
در این مسیر فردی که قربانی یا مطلع از وقوع جرم باشد، می‌تواند با تنظیم شکواییه و ارائه مدارک از دادسرا یا دادگاه درخواست رسیدگی کند. ماهیت این شکایت‌ها جنبه کیفری دارد و مستند به مواد قانونی مرتبط با مجازات و تعقیب مجرم است.
اما تنوع شکایات کیفری بسیار زیاد است و بر اساس نوع جرم، شیوه ارتکاب و آثار آن تقسیم می‌شود. گاهی شکایت کیفری جرم‌های ساده مانند توهین و تهدید هستند و گاهی دربرگیرنده جرائم پیچیده‌تری مانند پولشویی یا جرائم سازمان یافته می‌شود؛ اما رکن اصلی برای طرح شکایت کیفری وجود رفتار مجرمانه‌ای است که قانون‌گذار برای آن ضمانت اجرایی کیفری تعیین کرده و صرف ورود ضرر کافی نیست. با این حال مهم‌ترین مواردی که در گروه شکایت کیفری قرار می‌گیرند، عبارت‌اند از:
- توهین و افترا
- تهدید
- سرقت
- اخاذی
- ارتشاء
- اختلاس
- مزاحمت
- جعل اسناد
- تهدید به قتل
- نشر اکاذیب
- کلاهبرداری
- تجاوز به عنف
- فروش مال غیر
- تصرف عدوانی
- خیانت در امانت
- قاچاق کالا یا قاچاق ارز
- تخریب عمدی اموال
- ضرب و جرح عمدی
- اخلال در نظم عمومی
- جرائم رایانه ای و سایبری
- تحصیل مال از طریق نامشروع
- جرائم علیه امنیت داخلی یا خارجی
- ورود غیرمجاز به حریم خصوصی
انواع شکایت کیفری
تنوع جرائم و پیچیدگی قواعد جزایی باعث شده تا شکایت کیفری در دسته‌بندی‌های متفاوتی قرار گیرد. این تقسیم‌بندی بر اساس معیارهایی مانند ماهیت جرم، شدت و میزان مجازات و نوع شاکی است. درک صحیح این انواع در انتخاب مسیر درست طرح شکایت و تعیین مرجع صالح برای رسیدگی، اهمیت دارد. در این بخش تقسیم‌بندی انواع شکایت کیفری را بررسی می‌کنیم:
- شکایت کیفری بر اساس ماهیت جرم: در این دسته‌بندی شکایت‌ها به تناسب نوع تعرض صورت گرفته به حقوق اشخاص یا نظم عمومی هستند. اول، جرائم علیه اشخاص مانند قتل، ضرب و جرح، توهین و تهدید که متوجه جان، حیثیت یا تمامیت جسمانی افراد است. دوم، جرائم علیه اموال نظیر سرقت، کلاهبرداری که با هدف ضرر به اموال اشخاص صورت می‌گیرد. سوم، جرائم علیه امنیت کشور مانند جاسوسی یا اقدام علیه امنیت ملی که نظم سیاسی و امنیت داخلی را هدف قرار می‌دهد. چهارم، جرائم علیه عفت عمومی مانند روابط نامشروع، اشاعه فحشا و انتشار محتوای مستهجن. پنجم، جرائم علیه آسایش عمومی از جمله ایجاد مزاحمت یا تهدید به خرابکاری و در آخر جرائم سایبری که با گسترش فناوری اطلاعات شکل گرفته‌اند و جرائمی نظیر فیشینگ، هک و نشر اطلاعات کذب را شامل می‌شوند.
- شکایت کیفری بر اساس میزان مجازات: در نظام حقوقی، شکایات کیفری بر اساس شدت مجازات نیز تقسیم‌بندی می‌شوند. برخی جرائم قابل گذشت هستند؛ به این معنا که تنها با شکایت شاکی خصوصی قابل پیگیری است و در صورت گذشت وی، تعقیب کیفری متوقف می‌شود. برخی دیگر از شکایات نیز غیرقابل گذشت محسوب می‌شوند؛ یعنی حتی بدون رضایت شاکی، مرجع قضایی مکلف به تعقیب است. در این موارد جنبه عمومی جرم موجب پیگیری بدون وابستگی به اراده شاکی می‌شود.
- شکایت کیفری بر اساس نوع شاکی: شکایات بر اساس طرح دعوا از سوی شاکی نیز به 3 گروه تقسیم می‌شوند. یکی شکایات خصوصی که مختص زمانی است که یک فرد متضرر از جرم برای دفاع از حقوق خود به صورت مستقل شکایت طرح می‌کند. دیگری، شکایت عمومی که افراد یا دادستان به عنوان نماینده جامعه نسبت به جرائمی که جنبه عمومی دارند، بدون نیاز به شکایت فرد خاص، اقامه دعوا می‌کنند. گاهی نیز شکایت مشترک محسوب می‌شود؛ به این معنا که هم شاکی خصوصی و هم دادستان با یکدیگر به پیگیری موضوع می‌پردازند. مانند جرائمی که هم ضرر شخصی و هم آسیب اجتماعی در پی دارد.
شرایط شکایت کیفری
برای طرح یک شکایت کیفری صرف اختلاف شخصی کافی نسبت، بلکه لازم است عمل ارتکابی واجد وصف کیفری بوده و ارکان لازم جهت پیگیری را داشته باشد. از این‌رو در این بخش شروط لازم برای طرح شکایت کیفری را بررسی می‌کنیم:
- وجود جرم: مبنای هر شکایت کیفری وجود یک عمل مجرمانه است. این رفتار باید در قوانین کیفری جرم‌انگاری شده باشد و در زمره عناوین مجرمانه قرار گیرد. بدون تحقق جرم، دادگاه یا دادسرا به دعوا ورود نمی‌کنند.
- محرز بودن جرم: علاوه‌بر وقوع جرم، باید قرائن و شواهدی دال بر تحقق آن وجود داشته باشد. شکایت بی‌اساس یا بر مبنای ظن و گمان، قابل پیگیری نیست. محرز بودن به معنای داشتن حداقل دلایل اولیه برای شروع تحقیقات مقدماتی است.
- وجود ضرر: ضرر می‌تواند مالی، جانی یا حیثیتی باشد. شاکی باید نشان دهد که از وقوع جرم آسیبی به او یا جامعه وارد شده است. این آسیب مبنایی برای مطالبه جبران خسارت و درخواست مجازات محسوب می‌شود.
- قابلیت تعقیب کیفری: برخی رفتارها هرچند نادرست هستند ولی در زمره جرائم قابل تعقیب کیفری قرار نمی‌گیرند. قابلیت تعقیب به معنای آن است که قانون برای عمل مد نظر ضمانت اجرای کیفری مقرر کرده باشد؛ به عنوان مثال صرف اختلاف مالی بدون وقوع جرم، قابل تعقیب کیفری نیست.
- اثبات ادعا: شاکی باید دلایل قابل استناد برای اثبات ادعای خود و طرح شکایت کیفری داشته باشد. این دلایل می‌توانند شامل شهادت شهود، اسناد، گزارش‌های پلیس یا سایر مستندات قانونی شوند. بدون دلیل کافی، مرجع قضایی نمی‌تواند حکم بر محکومیت صادر کند.
- دلایل و مدارک دال بر وقوع جرم: مهم‌ترین اصل در شکایت کیفری ارائه مدارک و مستندات قابل قبول است. این مدارک شامل فیلم، پیام، رسید، سند، عکس یا هرگونه داده‌ای می‌شود که وقوع جرم را به صورت واضح، نشان دهد و نقش اساسی در اثبات موضوع داشته باشد.
مجازات شکایت کیفری چیست؟
مجازات‌های مرتبط با شکایت کیفری بر اساس قوانین موضوعه و با در نظر گرفتن نوع و شدت جرم ارتکابی، تعیین می‌شوند. قانون‌گذار در موارد مختلف قانون مجازات اسلامی، جرائم را به 3 دسته عمده تعزیری، حدود و قصاص تقسیم کرده و برای هر کدام مجازات مشخصی را در نظر گرفته است.
این مجازات‌ها شامل حبس، جزای نقدی، شلاق، اعدام، مصادره اموال و محرومیت از حقوق اجتماعی می‌شوند. تعیین این مجازات‌ها در چارچوب اصول بنیادینی چون اصل قانونی بودن جرم و مجازات اصل تناسب میان جرم و کیفر صورت می‌گیرد که هر یک تضمین کننده عدالت کیفری در فرایند دادرسی است.
بنابراین تعیین مجازات در پرونده‌های کیفری به طور کامل وابسته به نوع جرم ارتکابی، وضعیت مرتکب، شرایط ارتکاب جرم، سابقه کیفری و آثار اجتماعی آن است. گاهی جرائم قابل گذشت هستند و تنها با مجازات‌های تعلیقی یا تخفیف یافته همراه می‌شوند؛ در حالی که در جرائم شدیدتر مانند سرقت مسلحانه، تجاوز یا قتل عمد، مجازات‌های سنگین‌تری مانند حبس ابد، قصاص یا اعدام پیش‌بینی شده است.
همچنین در برخی موارد با توجه به آثار اجتماعی جرم، محرومیت‌های مدنی و سلب برخی حقوق اجتماعی نظیر ممنوعیت اشتغال در مشاغل دولتی اعمال می‌شود. در نتیجه مجازات‌ها در شکایت کیفری متنوع بوده و ارکان و قواعد قانونی مشخصی دارند.
مراحل و نحوه ثبت شکایت کیفری
هر شکایت کیفری نیازمند تشریفات خاص و طی کردن مراحل مشخصی است که بدون رعایت آن‌ها امکان رسیدگی قضایی وجود ندارد. این مراحل از جمع‌آوری ادله تا صدور رای نهایی، باید با رعایت ترتیب قانونی طی شوند تا روند رسیدگی مشروعیت داشته باشد. در ادامه مراحل اصلی طرح شکایت کیفری را تفکیک و تشریح کرده‌ایم:
- جمع‌آوری ادله و تنظیم شکایت کیفری: نخستین گام برای طرح شکایت، جمع‌آوری مدارک و ادله کافی و مستندات مرتبط با وقوع جرم است. پس از تهیه مدارک، باید شکواییه‌ای کامل، مستند و مبتنی بر جزئیات دقیق جرم از جمله تاریخ، مکان، نحوه ارتکاب و مشخصات متهم تنظیم کنید. شکواییه منطبق بر قوانین، نقش اصلی در شروع فرایند دادرسی دارد و امکان طرح دعوای صحیح را فراهم می‌سازد.
- ثبت شکایت در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی: پس از تنظیم شکواییه، شکایت باید از طریق یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به ثبت برسد تا به مرجع صالح ارجاع شود. در این مرحله پرداخت هزینه دادرسی، بارگذاری اسناد و دریافت رسید ثبت از مهم‌ترین الزامات قانونی محسوب می‌شود.
- ارجاع شکایت به دادسرای صالح: با ثبت شکایت کیفری پرونده به دادسرای صالح ارجاع داده می‌شود. در این مرجع دادیار یا بازپرس بر اساس نوع جرم، دلایل ارائه شده و صلاحیت حوزه قضایی، تحقیقات مقدماتی را آغاز کرده و در صورت لزوم احضار یا جلب متهم انجام می‌گیرد.
- صدور کیفرخواست: در صورت احراز وقوع جرم و دلایل کافی، دادسرا کیفرخواست صادر می‌کند. این سند اعلام جرم از سوی دادسرا است که به دادگاه ارسال می‌شود و مبنای تشکیل جلسه دادرسی کیفری قرار می‌گیرد. صدور کیفرخواست به معنای ورود رسمی پرونده به مرحله رسیدگی قضایی است.
- تعیین و ارجاع پرونده به دادگاه صالح: پس از صدور کیفرخواست، پرونده به دادگاه کیفری صالح ارجاع می‌شود. نوع دادگاه (کیفری یک یا ۲ یا دادگاه انقلاب) بسته به نوع جرم، درجه اهمیت و وضعیت قانونی متهم، تعیین می‌شود. دادگاه بر اساس صلاحیت قانونی، وقت رسیدگی را مشخص و طرفین دعوا را احضار می‌کند.
- پیگیری قضایی و صدور رای: در جلسه دادرسی پس از استماع اظهارات طرفین و بررسی ادله، دادگاه رای خود را صادر می‌کند. این رای می‌تواند محکومیت یا تبرئه متهم باشد و قابلیت تجدید نظرخواهی در مراحل بالاتر را دارد. پیگیری مستمر و ارائه دفاع موثر در این مرحله، نقش مهمی در نتیجه نهایی ایفا می‌کند.
- اعتراض در صورت لزوم: چنان‌چه رای صادره ناعادلانه باشد، امکان اعتراض در مراجع بالاتر وجود دارد. طرح اعتراض در مهلت مقرر شده باید انجام گیرد تا در نهایت، رسیدگی مجدد پیگیری شود.
مدارک لازم برای شکایت کیفری
در شکایت کیفری مدارک و مستندات معتبر، پایه اصلی اثبات ادعا محسوب می‌شوند. بدون ارائه مدارک کافی، حتی دعاوی مهم نیز ممکن است با رد شکایت یا صدور قرار منع تعقیب مواجه شوند. از این‌رو در ادامه مهم‌ترین مدارک لازم برای شکایات کیفری را معرفی می‌کنیم:
- شناسنامه و کارت ملی شاکی
- وکالت‌نامه رسمی وکیل در صورت وجود
- شکواییه تنظیم شده با جزئیات دقیق
- مشخصات هویتی متهم در صورت امکان
- مدارک اثبات ادعا (تصاویر، فیلم، سند، پیام)
- شهادت شهود یا استشهادیه
- رونوشت مصدق اسناد
- قبض پرداخت هزینه دادرسی
- سایر مدارک مرتبط با موضوع شکایت
مدت زمان شکایت کیفری
رسیدگی به شکایت کیفری با توجه به نوع جرم، پیچیدگی پرونده، حجم کاری دادگاه و ادله موجود، ممکن است با زمان‌بندی‌های متفاوتی روبه‌رو باشد. هرچند قانون‌گذار برای تسریع در رسیدگی، مهلت‌های مشخصی را در قوانین آیین دادرسی کیفری و بخش‌نامه‌های اداری تعیین کرده، اما در عمل این زمان‌ها ممکن است بسته به شرایط پرونده، تمدید شوند یا کاهش یابند. علاوه‌بر این پیچیدگی موضوع، تعدد شکات یا متهمین، وجود درخواست‌های متعدد کارشناسی یا اعتراض به آراء صادره می‌تواند مدت زمان رسیدگی را افزایش دهد.
بر اساس بخش‌نامه‌های قضایی، متوسط زمان رسیدگی در مرحله دادسرا ۴۶ روز؛ در دادگاه‌های انقلاب نزدیک به ۸۶ روز و در مرحله تجدید نظرخواهی ۹۰ روز برآورد شده است.
همچنین در دادگاه کیفری ۲ متوسط زمان رسیدگی حدود ۷۹ روز و در دادگاه کیفری یک تا ۲۲۴ روز تخمین زده شده که این زمان‌ها جنبه حداکثری دارند و قابل تمدید هستند؛ مشروط بر این‌که دلایل تمدید از نظر قانونی موجه باشد.
هزینه شکایت کیفری
هزینه‌های مرتبط با شکایت کیفری مطابق با تعرفه‌های رسمی قوه قضاییه، تعیین می‌شود و در هر سال امکان تغییر وجود دارد. این هزینه‌ها در مراحل مختلف رسیدگی از ثبت شکایت تا درخواست تجدید نظر و اعاده دادرسی، متفاوت هستند.
هر مرحله از فرایند قضایی هزینه خاص خود را دارد که باید در زمان ثبت درخواست، پرداخت شود تا رسیدگی قضایی آغاز شده یا ادامه پیدا کند؛ اما طبق آخرین اعلام‌های رسمی، هزینه‌های شکایت کیفری به قرار زیر هستند:
- هزینه تقدیم شکایت کیفری: مبلغ ۱۰۰ هزار ریال
- هزینه اعتراض به قرارهای قابل اعتراض در دادسرا: مبلغ ۲۰۰ هزار ریال
- هزینه اعتراض به احکام کیفری در مرحله تجدید نظر: مبلغ ۳۰۰ هزار ریال
- هزینه تقدیم شکایت به دادسرای انتظامی قضات: مبلغ ۳۰۰ هزار ریال
- هزینه درخواست اجرای ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری: مبلغ ۳۰۰ هزار ریال
- هزینه اعاده دادرسی در دیوان عالی کشور: مبلغ ۵۰۰ هزار ریال
پیگیری شکایت کیفری
برای پیگیری شکایت کیفری روش‌های متعددی پیش‌بینی شده که به افراد امکان نظارت بر روند رسیدگی، طرح درخواست‌ها و اطلاع از وضعیت پرونده را می‌دهد. انتخاب هر روش باید متناسب با مرحله دادرسی و نیاز فرد، صورت گیرد. در ادامه مهم‌ترین روش‌های پیگیری شکایات کیفری را شرح می‌دهیم:
- مراجعه حضوری به دادسرا: یکی از روش‌های مطمئن پیگیری، مراجعه حضوری به محل دادسرا یا دادگاه مربوطه است. در این روش فرد می‌تواند از طریق ملاقات مستقیم با دادیار، بازپرس یا مسئول شعبه از آخرین وضعیت شکایت خود مطلع شود. همچنین امکان ارائه مدارک جدید و ضمیمه کردن آن به پرونده نیز وجود دارد.
- استفاده از سامانه‌های الکترونیکی: با توسعه سامانه‌های قضایی، امکان پیگیری غیرحضوری شکایت کیفری از طریق سامانه ثنا و سامانه‌های اطلاع‌رسانی پرونده‌های قضایی، فراهم شده است. از طریق این درگاه اشخاص می‌توانند با کد ثنا و رمز شخصی، وارد حساب کاربری خود شده و تمام جزئیات پرونده، ابلاغیه‌ها، تاریخ جلسات و تصمیمات قضایی را به صورت لحظه‌ای مشاهده کنند.
- کمک گرفتن از خدمات وکیل: در بسیاری از مواقع سپردن پیگیری شکایت به یک وکیل کیفری متخصص می‌تواند روند رسیدگی را تسریع کرده و از بروز اشتباهات حقوقی جلوگیری کند. وکیل با دسترسی رسمی به پرونده، دانش حقوقی و تجربه در دعاوی کیفری می‌تواند امور اداری، تنظیم لایحه، حضور در جلسات و پیگیری مستمر شکایت را به صورت حرفه‌ای به عهده گیرد. همچنین در هر مرحله، موکل را در جریان امور قرار می‌دهد.
مراجع قضایی برای رسیدگی به شکایت کیفری
رسیدگی به شکایت کیفری بر عهده مراجع خاصی از نظام قضایی است که هر کدام وظایف و اختیارات ویژه‌ای دارند. صلاحیت هر مرجع بر اساس نوع جرم، میزان مجازات و مرحله رسیدگی تعیین می‌شود. مهم‌ترین این مراجع عبارت‌اند از:
- دادسرا: نخستین مرجع رسیدگی به شکایات کیفری و محل انجام تحقیقات مقدماتی و صدور کیفرخواست، دادسرا است.
- دادگاه کیفری 2: این مرجع صلاحیت رسیدگی به جرائم عمومی مانند سرقت ساده، تهدید یا توهین را دارد.
- دادگاه کیفری یک: جرائم سنگین مانند قتل، تجاوز یا جرائم با مجازات بیش از ۱۰ سال حبس در دادگاه کیفری یک رسیدگی می‌شوند.
- دادگاه انقلاب: رسیدگی به جرائم خاص نظیر جرائم علیه امنیت ملی، مواد مخدر و امور اقتصادی کلان در صلاحیت دادگاه انقلاب است.
- دیوان عالی کشور: مرجع تجدید نظر در آراء دادگاه کیفری یک و رسیدگی به اعاده دادرسی، دیوان عالی کشور است.
- دادگاه تجدید نظر استان: بررسی اعتراض به احکام صادره از دادگاه کیفری ۲ و انقلاب در مرحله دوم بر عهده دادگاه تجدید نظر استان قرار می‌گیرد.
توصیه‌های حقوقی مهم طرح شکایت کیفری
طرح شکایت کیفری پروسه‌ای تخصصی، حساس و زمان‌بر است که به آگاهی دقیق از مقررات و رعایت اصول دادرسی نیاز دارد. بی‌توجهی به برخی نکات اصلی می‌تواند به رد شکایت یا تاخیر در صدور رای، منجر شود. از این‌رو در ادامه مهم‌ترین توصیه‌های حقوقی در خصوص شکایات کیفری را مرور می‌کنیم:
- قرارهایی نظیر منع تعقیب یا مجرمیت، قابل اعتراض هستند و نباید از پیگیری آن‌ها غافل شوید.
- طرح شکایت باید در حوزه قضایی صالح، یعنی محل وقوع جرم یا محل اقامت متهم صورت گیرد.
- روند رسیدگی را از طریق مراجعه حضوری یا سامانه‌های الکترونیکی به طور مستمر پیگیری کنید.
- شکواییه باید با استناد به قانون، شامل شرح دقیق جرم، زمان و مکان وقوع و مشخصات طرفین باشد.
- سعی کنید تمامی شواهد، اسناد، تصاویر و مدارک مهم و موثر را پیش از ثبت شکایت، جمع‌آوری کنید.
- در صورت پاسخ‌گویی به شکایت یا اعتراض به تصمیم دادسرا، لایحه‌ای حقوقی و دقیق به کمک وکیل تنظیم کنید.
- پروسه شکایت کیفری ممکن است طولانی باشد؛ بنابراین همواره با صبر و حوصله مراحل را دنبال و پیگیری کنید.
- مراقب باشید که طرح شکایت بدون ادله محکمه‌پسند، می‌تواند به شکایت افترا یا نشر اکاذیب علیه خود فرد منجر شود.
- در پروسه ثبت شکایت کیفری مبلغ لازم هزینه دادرسی را مطابق با تعرفه قانونی بپردازید تا شکایت قابل رسیدگی شود.
- پس از صدور حکم، مفاد آن را به دقت بررسی کنید و در صورت لزوم در مهلت مقرر، اعتراض خود را به ثبت برسانید.
- در بسیاری از مواقع طرح شکایت کیفری بدون مشاوره حقوقی و همراهی وکیل کیفری متخصص با چالش‌های اساسی مواجه می‌شود. بهره‌گیری از وکیل نه تنها موجبات تنظیم صحیح شکواییه و ارائه ادله به صورت حرفه‌ای را فراهم می‌کند، بلکه زمینه‌ساز پیگیری مراحل قضایی، حضور در جلسات و دفاع موثر از حقوق شاکی است. وکیل با اشراف کامل به قوانین کیفری، آیین دادرسی و رویه‌های محاکم قضایی، می‌تواند مسیر شکایت را به درستی هدایت کرده و احتمال موفقیت پرونده را به شکل چشم‌گیری افزایش دهد.
سخن پایانی
در نهایت باید تاکید کنیم که فرایند شکایت کیفری اگرچه قانونی، اما پیچیده و تخصصی است. بی‌اطلاعی از این روند، مدارک ضروری یا صلاحیت مراجع می‌تواند به تاخیر در رسیدگی یا حتی رد شکایت منتهی شود.
از این‌رو ما در این صفحه با تمرکز بر چیستی، انواع و موارد این نوع شکایات به بررسی شرایط، مراحل و نحوه ثبت، مدارک مورد نیاز، مدت زمان تقریبی، هزینه‌های دادرسی، روش‌های پیگیری شکایت و مراجع قضایی صالح آن پرداختیم. در پایان امیدواریم اطلاعات داده شده برای شما مفید باشد. توصیه می‌کنیم در مواجهه با هر نوع جرم از حمایت حقوقی یک وکیل متخصص، بهره‌مند شوید.
سوالات متداول
- برای شکایت کیفری به کجا مراجعه کنیم؟
برای طرح شکایت کیفری باید ابتدا به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید و سپس شکواییه خود را در سامانه ثنا به ثبت برسانید. پس از ثبت اولیه، پرونده به دادسرای صالح ارجاع می‌شود تا وارد پروسه رسیدگی شود. در موارد فوری نیز امکان مراجعه به کلانتری و تنظیم صورت‌جلسه اولیه وجود دارد. - منظور از شکایت کیفری چیست؟
شکایت کیفری به اقدامی حقوقی گفته می‌شود که از سوی شاکی یا دادستان علیه فردی که مرتکب جرم شده، انجام می‌گیرد تا تعقیب کیفری آغاز شود. این شکایت می‌تواند منجر به مجازات مرتکب و جبران خسارت زیان دیده شود و در جرائم عمومی، حتی بدون وجود شاکی خصوصی قابل پیگیری است.
شکایت کیفری چند روز طول می‌کشد؟ - مدت زمان رسیدگی به شکایت کیفری بسته به نوع جرم، پیچگی پرونده و حجم کاری محاکم قضایی متفاوت است؛ اما بر اساس بخش‌نامه‌های قضایی، رسیدگی در دادسرا حدود ۴۶ روز؛ در مرحله تجدید نظر ۹۰ روز؛ در دادگاه انقلاب ۸۶ روز؛ در دادگاه کیفری یک تا ۲۲۴ روز و در دادگاه کیفری ۲ حدود ۷۹ روز برآورد شده است.
- در صورت رد شکایت کیفری چه کار باید کرد؟
در صورت رد شکایت کیفری شاکی می‌تواند اعتراض خود را ظرف مهلت قانونی به مرجع بالاتر ارائه دهد. اعتراض به قرار در دادگاه کیفری ۲ رسیدگی می‌شود. در برخی موارد نیز امکان اعاده دادرسی یا شکایت به دیوان عالی کشور وجود دارد. - شکایت کیفری بدون مدرک چگونه است؟
طرح شکایت کیفری بدون مدرک هم امکان‌پذیر است؛ اما بی‌شک شانسی برای موفقیت ندارد. در صورت نبود دلیل کافی، ممکن است قرار منع تعقیب صادر شود. بنابراین بهتر است پیش از شکایت، حداقل ادله اولیه مانند شهادت شهود، مستندات مکتوب یا گزارش مراجع رسمی را فراهم کنید؛ در غیر این صورت شاکی در معرض رد شکایت یا حتی اتهام افترا قرار می‌گیرد.
