شاید برای شما هم سؤال شده باشد که اظهارنامه چیست و چه زمانی باید از آن استفاده کرد، در جواب این سؤال باید بدانید که اظهار نامه یکی از ادوات و ابزار‌های قضایی بوده که قانون‌گذاران آن را برای مطالبه حق بدون طرح شکایت رسمی تعبیه کرده‌اند. اظهار نامه نوشته‌ای بر اساس مقررات قانونی بوده که یکی از راه‌های قانونی و رسمی ممباب درخواست چیزی یا مطالبه حقی از طرف مقابل تنظیم می‌شود.
اظهارنامه سندی رسمی بوده که در مراجع قانونی معتبر و قابل پگیری است؛ نکته قابل توجه برای تنظیم اظهار این چنین بوده که درخواست باید قبل طرح رسمی دادخواست و شکایت در مراجع حقوقی، تنظیم و ارسال شود. اظهار نامه جز اسناد عادی بوده که در محتوای آن اعاده حق یا درخواست تسلیمی چیزی از شخصی دیگر ذکر می‌شود؛ اما باید توجه داشه باشید که تنظیم اظهار نامه ملزم به رعایت شرایط خاصی بوده که در ادامه به آنها پرداخته‌ایم.
مالیات یکی از بزرگ‌ترین منابع درآمد دولت است. دو نوع مالیات وجود دارد – مستقیم و غیرمستقیم – که هر دو بخشی از درآمد مالیات هستند. درآمد مالیاتی، درآمد دولت حاصل از مالیاتی است که از درآمد، سود، کالاها و خدمات، درآمد زمین، مالکیت و انتقال دارایی و سایر مالیات اخذ می‌شود. این نشان میدهد که دولت تا چه اندازه به‌طور مؤثر و تا چه اندازه منابع اقتصاد را مدیریت می‌کند. درآمد کل مالیاتی بیش از درصد تولید ناخالص داخلی است که به عنوان شاخص سهم تولید کشور توسط دولت از طریق مالیات جمع‌آوری می‌شود. درآمد مالیاتی توسط دولتها برای اعطای مبالغی به جوامع از جمله ارتش، آموزش و پرورش، بیمارستان‌ها و زیرساخت‌ها استفاده می‌شود. برنامه‌های بسیاری وجود دارد که از درآمد مالیاتی از جمله دفاع و امنیت استفاده می‌کنند که شامل کمک هزینه برای وزارت دفاع است. برنامه‌های تأمین اجتماعی، برنامه‌های مهم بهداشتی، یا برنامه‌های شبکه ایمنی که برای مثال بیمه بیکاری، مسکن کم درآمد، تمبر غذا و غیره است.
اظهارنامه چیست؟
اظهارنامه، نامه‌ای قانونی و رسمی جهت درخواست و مطالبه حقی از شخصی، قبل از طرح شکایت در دادگاه تنظیم می‌شود. اظهار نامه ابزاری قانونی و مؤثر برای مطالبه حق یا خواسته است. با تنظیم و ارسال اظهار نامه، خواهان می‌تواند حق خود را به صورت قانونی و مسالمت‌آمیز مطالبه کند و در صورت عدم اجرای موضوع اظهار نامه، دعوای حقوقی خود را نزد مرجع صالح مطرح کند. با توجه به رسمی بودن اظهارنامه، هنگام تنظیم آن بهتر این از وکیل پایه یک دادگستری در تهران کمک بگیرید. وکیل متخصص ضمن توضیح اظهارنامه چیست، شما را از روند ارسال آن نیز آگاه خواهد کرد.
به طور کلی با توجه به قانون 156 آیین دادرسی مدنی، اظهار نامه راهی برای اعاده حق با روشی دوستانه و سالمت‌آمیز بوده؛ به عبارتی تنظیم و ارسال اظهار نامه سرآغازو مقدمه مطالبه و اعاده حق و حقوق است. اظهار نامه بعد از تنظیم، می‌بایست توسط یکی از تفاتر خدمات الکترونیک قضایی به فرد مورد نظر ابلاغ شود.
کاربرد های اظهارنامه؟
ازآنجایی که اظهارنامه مستقیماً در قانون آیین مدنی کشور ذکر و بیان شده است، در مراجعه قانونی معتبر بوده و در مواقعی بسیاری در هنگام طرح شکایت و رسیدگی در مراجع قضایی، به افراد کمک می‌کند تا موضوع و مشکل خود را سریع‌تر به دادگاه اثبات کنند؛ از این رو بهتر است کاربرد‌های تنظیم و ارسال اظهار نامه را بدانید. در ادامه به ذکر برخی از کابرد‌های مهم اظهار نامه پرداخته‌ایم؛ اما برای دریافت اطلاعات تکمیلی و جامع ضروری است از وکیل حقوقی عالی در تهران کمک بگیرید، وکیل متبحرو مخصص در این زمینه ضمن بیان کاربرد های اظهارنامه، شما را با چگونگی نوشتن آن نیز آشنا خواهد کرد.
- مطالبه حق
یکی از کاربرد‌های اصلی اظهارنامه، مطالبه حق است. به عنوان مثال، اگر فردی مبلغی را به دیگری قرض داده است و طلب کار آن مبلغ است، می‌تواند با ارسال اظهارنامه به طلبکار، مطالبه وجه را انجام دهد.
- اثبات ادعا
اظهارنامه می‌تواند به عنوان سندی برای اثبات ادعا در دادگاه مورد استفاده قرار گیرد. به عنوان مثال، اگر فردی در اظهارنامه‌ای ادعا کند که دیگری به او ضرب و شتم کرده است، این اظهارنامه می‌تواند در دادگاه به عنوان سندی برای اثبات ادعای ضرب و شتم مورد استفاده قرار گیرد.
- تحویل اموال
اظهارنامه می‌تواند برای تحویل اموال نیز مورد استفاده قرار گیرد. به عنوان مثال، اگر فردی اموالی را به دیگری امانت داده است و می‌خواهد آنها را پس بگیرد، می‌تواند با ارسال اظهارنامه به امانت‌گذار، درخواست تحویل اموال را انجام دهد.
- توافقات
اظهارنامه می‌تواند برای ثبت توافقات بین دو طرف نیز مورد استفاده قرار گیرد. به عنوان مثال، اگر دو نفر در مورد موضوعی توافق کرده‌اند، می‌توانند توافق خود را در قالب اظهارنامه تنظیم کنند
- و غیره
تفاوت اظهارنامه قضایی و دادخواست؟
اظهارنامه قضایی و دادخواست هر دو از اسناد رسمی هستند که برای اعلام مطالبات و حقوق افراد در اختیار آنها قرار دارند؛ با این حال، تفاوت‌های مهمی بین این دو سند وجود دارد.
تفاوت‌های اساسی بین اظهارنامه قضایی و دادخواست عبارتند از:
- هدف
هدف از اظهارنامه قضایی، اعلام مطالبات و حقوق افراد به طرف مقابل است؛ در حالی که هدف از دادخواست، طرح دعوا در دادگاه و احقاق حق است.
- زمان تنظیم
اظهارنامه قضایی را می‌توان قبل یا بعد از طرح دعوا تنظیم کرد؛ در حالی که دادخواست باید بعد از طرح دعوا تنظیم شود.
نحوه تنظیم
مهم‌ترین تفاوت اظهار نامه قضایی و دادخواست چگونگی تنظیم آنها است. اظهارنامه قضایی را می‌توان به صورت دستی یا در قالب فرم‌های چاپی تنظیم کرد؛ در حالی که دادخواست باید در قالب فرم‌های چاپی مخصوص دادگستری تنظیم شود.
- هزینه تنظیم
هزینه تنظیم اظهارنامه قضایی کمتر از هزینه تنظیم دادخواست است.
- ابلاغ
اظهارنامه قضایی توسط اداره ابلاغ دادگستری به طرف مقابل ابلاغ می‌شود؛ در حالی که دادخواست توسط دفتر دادگاه به طرف مقابل ابلاغ می‌شود.
- آثار حقوقی
اظهارنامه قضایی آثار حقوقی خاصی ندارد و به نوعی اخطار محصوب می‌شود؛ در حالی که دادخواست می‌تواند منجر به صدور حکم دادگاه شود.
- و غیره
برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می‌کنیم از یک وکیل متخصص و متبحر در این زمینه کمک بخواهید.
نحوه تنظیم اظهارنامه؟
مراحل تنظیم اظهارنامه قضایی به شرح زیر است:
1: جمع‌آوری اطلاعات
اولین قدم در تنظیم اظهارنامه قضایی، جمع‌آوری اطلاعات مربوط به موضوع اظهارنامه است. این اطلاعات می‌تواند شامل مدارک و اسناد مربوط به موضوع اظهارنامه، مانند قرارداد، چک، مبایعه نامه‌ها و غیره باشد.
2: نگارش اظهارنامه
پس از جمع‌آوری اطلاعات، باید اظهارنامه را نگارش کنید. در این مرحله باید نکات زیر را در نظر داشته باشید.
- ظهارنامه باید به صورت رسمی و خوانا تنظیم شود.
- اظهارنامه باید به طور کامل و دقیق موضوع را بیان کند.
- اظهارنامه باید مستند به مدارک و اسناد مربوط به موضوع باشد.
- در متن آن از هرگونه بی احترامی و الفاظ رکیک خودداری شود.
3: ارسال اظهارنامه
پس از نگارش اظهارنامه، باید آن را به وسیله دفاتر خدمات الکترونیک قضایی به فرد مورد نظر ارسال کرد.
نحوه تنظیم اظهار نامه، ملزم به رعایت نکات‌ریزی است که وکیل متخصص به آنها تسلط کاملی دارد؛ از این رو پیشنهاد می‌کنیم قبل از تنظیم و ارسال اظهارنامه، مشاوره‌های حقوقی لازم را از یک وکیل متخصص دریافت کنید. هنگام تنظیم اظهار نامه باید توجه داشته باشید که اطلاعات وارد شده در آن کاملاً صحیح و کامل است؛
علاوه برآن باید با توجه به مستندات نوشته شده و از نگارش جملات توهین‌آمیز و رکیک جدا خودداری کرد؛ قابل ذکر است که اظهارنامه می‌بایست در سه نسخه تنظیم و تهیه شود. بعد از نگارش و تنظیم اظهارنامه، با ابطال تمبر، آن را برای ابلاغ باید به اداره ثبت اسناد یا دفاتر الکترونیک قضایی تسلیم کرد.
انواع اظهارنامه چیست؟
اظهارنامه‌های قضایی را می‌توان بر اساس نوع دعوی، به انواع زیر تقسیم کرد:
- ظهارنامه‌های مربوط به دعاوی مدنی
این نوع اظهارنامه‌ها در زمینه‌های مختلف حقوقی مانند مطالبه وجه، الزام به انجام تعهد، فسخ قرارداد، تخلیه ملک، نفقه، طلاق و غیره نوشته می‌شوند.
- اظهارنامه‌های مربوط به دعاوی کیفری
این نوع اظهارنامه‌ها در زمینه‌های مختلف کیفری مانند شکایت از جرم، اعلام جرم، درخواست تعقیب کیفری و غیره نوشته می‌شوند.
- اظهارنامه‌های مربوط به دعاوی خانواده
این نوع اظهارنامه‌ها در زمینه‌های مختلف خانواده مانند درخواست طلاق، درخواست مهریه، درخواست نفقه، درخواست حضانت فرزند و غیره نوشته می‌شوند.
- اظهارنامه‌های مربوط به امور حسبی
این نوع اظهارنامه‌ها در زمینه‌های مختلف حسبی مانند درخواست صدور حکم حجر، درخواست صدور حکم ورشکستگی، درخواست صدور حکم ابطال شناسنامه و غیره نوشته می‌شوند.
علاوه بر تقسیم‌بندی انواع اظهار نامه‌های فوق الذکر، اظهارنامه‌های قضایی را می‌توان بر اساس ماهیت حقوقی آنها نیز به انواع زیر تقسیم کرد:
1: اظهارنامه‌های درخواستی
این نوع اظهارنامه‌ها در واقع درخواستی است که شخص از شخص دیگری می‌کند. برای مثال، اظهارنامه مطالبه وجه، اظهارنامه درخواست فسخ قرارداد و غیره از این نوع اظهارنامه‌ها هستند.
2: اظهارنامه‌های اعلامی
این نوع اظهارنامه‌ها صرفاً اعلام حق یا ادعای شخص نسبت به دیگری است. برای مثال، اظهارنامه اعلام جرم، اظهارنامه اعلام انحصار وراثت و غیره از این نوع اظهارنامه‌ها هستند.
نحوه ثبت و ارسال اظهارنامه الکترونیک؟
پس از تنظیم اظهارنامه، ثبت و ارسال آن به دو صورت، ثبت اظهارنامه الکترونیکی قضایی و فرستادن نامه الکترونیکی به قوه قضائیه امکان‌پذیر است. برای ارسال اظهارنامه خود به صورت الکترونیکی باید در مرحله اول به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کنید؛ سپس با قرار دادن اطلاعات شخصی خود به مسئول دفتر، ایشان اقدام به ثبت وارسال اظهارنامه شما خواهد کرد؛ علاوه برآن کد پیگیری ای را در اختیار شما قرار خواهند داد تا از طریق آن بتوانید اظهار نامه ارسالی خود را پیگیری کنید.
اگر شما از جمله افرادی هستید که در ثبت اظهارنامه خود به مشکل خورده‌اید؛ پیشنهاد می‌کنیم در راستای نحوه ثبت و ارسال اظهارنامه الکترونیک، از وکیل متخصص این حوزه مشاوره‌های حقوقی لازم را دریافت کنید.
ثبت اظهار نامه قضایی علاوه بر مراجعه به دفاتر خدمات قضایی، می‌تواند ازراه ثبت اظهارنامه از طریق سامانه عدل ایران نیز صورت بگیرد، که برای این منظور ابتدا باید در سامانه آن ثبت نام کرد. شما با وارد کردن اطلاعات شخصی که به هنگام ثبت نام در سامانه وارد کرده‌اید، می‌توانید به سایت عدل ایران مراجعه کرده و اقدام به ارسال اظهار نامه مورد نظر خود کنید.
مراجع صالح برای ابلاغ اظهارنامه؟
طبق ماده ۱۵۶ قانون آیین دادرسی مدنی، اظهارنامه می‌تواند به وسیله اداره ثبت اسناد و املاک یا دفاتر دادگاه‌ها ابلاغ شود و درمواقعی که اظهارنامه حاوی مطالب خلاف اخلاق و خارج از نزاکت باشد، اداره ثبت اسناد و املاک یا دفاتر دادگاه‌ها از ابلاغ آن خودداری می‌کنند. در صورتی که اظهارنامه مشعر بر تسلیم چیزی یا وجه یا مال یا سندی از طرف اظهارکننده به مخاطب باشد باید آن چیز یا وجه یا مال یا سند هنگام تسلیم اظهارنامه به مرجع ابلاغ، تحت نظر و حفاظت آن مرجع قرار گیرد؛ بنابراین، مراجع صالح برای ابلاغ اظهارنامه عبارتند از:
- اداره ثبت اسناد
- املاک دفاتر دادگاه‌ها
در حال حاضر، به جای دفاتر دادگاه‌ها به عنوان مراجع صالح برای ابلاغ اظهارنامه، اظهارنامه‌ها از طریق دفاتر خدمات قضایی به مخاطبین ابلاغ می‌شوند. برای ابلاغ اظهارنامه، اظهارکننده باید اظهارنامه را در سه نسخه تهیه کند و آن را به همراه سه نسخه رسید دریافتی به مرجع ابلاغ تسلیم کند. مرجع ابلاغ، نسخه اول اظهارنامه را به مخاطب ابلاغ می‌کند و نسخه دوم را با قید تاریخ ابلاغ و امضای مخاطب یا مامور ابلاغ به اظهارکننده تحویل میدهد و دیگری را بایگانی می‌کند.
سخن پایانی
اظهار نامه در لغت به معنای اظهارکردن، اعلام کردن و بیان کردن ذکر شده است؛ علاوه بر این در اصطلاح حقوقی، اظهارنامه نوشته‌ای بوده که شخصی به شخصی دیگر می‌نویسد و در آن حق یا ادعای خود را نسبت به او، اعلام می‌کند. وکیلان متخصص در این حوزه، به خوبی می‌توانند شما را در مورد چیستی و کاربرد های اظهارنامه راهنمایی کنند؛ از این رو ضروری بوده قبل از اقدام به تنظیم اظهار نامه به بهترین وکیل حقوقی مراجعه کنید.
اظهار نامه‌های قضایی در زمینه‌های مختلفی از جمله دعاوی مدنی، کیفری، خانوده، امور حسبی و غیره نوشته و تنظیم شوند؛ اما نکته قابل توجه در مورد اظهار این بوده که باید قبل از شکایت رسمی در مراجع قضایی مورد پیگیری و ثبت قرار بگیرد.
سؤالات متداول
آیا اظهار نامه در دادگاه‌ها قابل پیگیری است؟
اظهارنامه سندی عادی بوده؛ ولی از آنجایی که به طور رسمی به فرد دیگر ابلاغ می‌شود، در دادگاه و مراجع قضایی قابل پیگیری است.
هنگام تنظیم اظهارنامه باید چه مواردی در آن به طور دقیق ذکر شود؟
- مشخصات دقیق و شخصی اظهارکننده
- مشخصات دقیق مخاطب، همانند: ذکر نام و نام خواندگی، آدرس دقیق محل زندگی قرد و غیره
- مشخص بودن و ذکر دقیق موضوع اظهار نامه
