تامین خواسته: در شرایطی که فردی به دیگری بدهکار شود و از پرداخت بدهی خود ممانعت کند و در هر صورت وصول آن مال از وی ناممکن باشد، در این صورت قانون گذار به فرد بستانکار یا صاحب مال این اجازه را خواهد داد تا طلب یا مال را به وسیله دادگاه توقیف کند و در صورت اقتضا علیه او طرح شکایت کند. در اینجا با مفهومی به نام قرار تامین خواسته روبه رو می شویم. در ادامه مطلب به جزئیات بیشتر در این زمینه می پردازیم.
به طور کل تامین در لغت به معانی ایمن کردن و در اصطلاح حقوقی به عنوان یکی از تدابیر احتیاطی به معنای تأمین خواسته ای است که به وسیله آن خواهان عین خواسته یا معادل آن از اموال خوانده را تا پایان دادرسی به توقیف درآورده و تا وصول طلب خود از نقل و انتقال آن محافظت و جلوگیری می‌کند.
در عبارتی دیگر، هر گاه شخصی از دیگری طلبی داشته یا مالی به او امانت گذارده باشد، اما پس از مدتی شخص مورد نظر از پس دادن دین یا مال خودداری بعمل آورد، قانونگذار به بستانکار یا صاحب مال این را اجازه خواهد داد تا بدون نیاز به اطلاع فرد بدهکار طلب یا مال را به وسیله دادگاه توقیف کند و سپس علیه او شکایتی طرح کند. به این ترتیب قرار تامین خواسته صادر خواهد شد.
شرایط صدور قرار تامین خواسته کدامند؟!
مطابق با قوانین حقوقی صدور قرار تامین خواسته به شرایطی نیاز دارد که باید به رعایتش پرداخت. به این خاطر بتوان در دادگاه اقدام به تامین خواسته نمود خواهان باید این درخواست را تقدیم دادگاه کند.
برای این منظور فرد خواهان این امکان را دارد تا قبل از تقدیم دادخواست، ضمن دادخواست یا در جریان دادرسی خواسته اش را برای دادگاه مرتبط با مسئله طرح نماید.
در بیانی متفاوت، صدور قرار تأمین خواسته، مستلزم درخواست خواهان است که این شرط در ماده 108 قانون آیین دادرسی مدنی پیش‌بینی و تعین شده است.
به این ترتیب هیچ دادگاهی نمی‌تواند به دعوایی رسیدگی نماید؛ مگر شخص یا اشخاص ذی نفع یا وکیل حقوقی یا قائم مقام یا نماینده قانونی آنان رسیدگی به دعوا را برابر قانون مطرح کرده باشند.
علاوه براین، خواهان می‌تواند قبل از تقدیم دادخواست یا ضمن دادخواست راجع به اصل دعوا یا در جریان دادرسی تا وقتی که حکم قطعی صادر نشده است، در مواردی از دادگاه درخواست تأمین خواسته کند و دادگاه باید آن را قبول کند.
بدین ترتیب، طبق ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی خواهان می‌تواند در موارد زیر از دادگاه درخواست تامین خواسته به عمل آورند:
اگر شکایت مستند به سند رسمی باشد دادگاه مکلف است در صورت احراز شرایط مقرر به درخواست خواهان بدون گرفتن تامین از وی نسبت به صدور قرار تامین خواسته را اقدام به عمل بیاورد.
تامین خواسته در معرض تضییع یا تفریط صورت بگیرد؛ مطابق ماده ۹۵۲ قانون آئین دادرسی مدنی تفریط عبارت از ترک عملی که به موجب قرارداد یا متعارف برای حفظ مال غیرلازم می باشد.
از سوی دیگر، اسناد تجاری واخواست شده ای که به موجب قانون دادگاه مکلف به قبول درخواست تامین شده باشد مانند برات، سفته و چک به موجب ماده ۲۹۲ قانون تجارت پس از اقامه دعوا محکمه مکلف است به مجرد تقاضای دارنده براتی که به علت عدم تأدیه اعتراض شده است معادل وجه برات را از اموال مدعی علیه به عنوان تامین از خوانده یا بدهکار توقیف کند.
در مواردی دیگر جهت صدور قرار تامین خواسته باید به نکاتی توجه کرد که از جمله آنها می توان موارد زیر را در نظر گرفت:
خواسته باید قطعی و دقیق باشد یعنی حق مورد ادعای متقاضی باید قطعیت داشته و قابل مطالبه باشد و تحقق وجود آن موقوف به وقوع یا عدم وقوع حادثه‌ای در آینده نشود. میتوانید با وکیل پایه یک دادگستری خواسته دقیق خود را تهبه کنید.
مقدار و میزان خواسته باید معلوم یا عین معین باشد مالی باشد که مستقیما امکان قابل ارزیابی به پول را داشته باشد.
برای صدور قرار تامین به درخواست خواهان یا نماینده او نیاز است پس درخواست کننده باید شرایط نفع، سمت و اهلیت قانونی را دارا باشد. نکته ای که وجود دارد قرار تامین تجدید نظر نیست، ولی قابل اعتراض در همان دادگاه خواهد بود.
چگونگی اجرای قرار تامین خواسته
بر اساس ماده ۱۲۲ قانون آئین دادرسی مدنی قرار تامین خواسته به معنای توقیف اموال اعم از منقول یا غیر قابل انتقال است. هنگام اجرای این قرار ممکن است بدون نیاز به اقدامات مرجع اجرا صورت پذیرد؛ بدین معنا که خوانده پس از آگاهی از صدور قرار تامین خواسته، حسب مورد مالی را که باید بازداشت شود
یا یکی از اموال خود را برای توقیف به اجرای احکام معرفی کند. در صورتیکه در اکثر موارد قرار تامین خواسته با اقدامات قانونی به خوانده تحمیل خواهد شد. اگر در این زمینه نیاز به مشورت با یک فرد آگاه را دارید می توانید از خدمات مشاوره حقوقی وبسایت ما بهره ببرید.
اثرات قرار تامین خواسته
درصورتی که فردی از دیگری طلبی داشته باشد و به دلیل امتناع فرد بدهکار از پرداخت بدهی، دادخواستی به دادگاه ذی‌ربط ارسال کند تا بدون اطلاع فرد میزان بدهی از اموال او توقیف شود، قرار تامین خواسته رخ داده است. قرار تامین خواسته بر اساس ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی ممکن است قبل از اقامه دعوی یا در طول دعوی و تا قبل از صدور حکم نهایی و قطعی صادر شود.
درخواست تامین خواسته مستلزم رعایت شرایط عمومی اقامه دعوی است و ممکن است قبل از تقدیم دادخواست اصلی یا ضمن دادخواست راجع به اصل دعوا یا در جریان دادرسی تا قبل از صدور حکم قطعی مطرح گردد. این قرار تامین خواسته در صورت احراز و اجرا نسبت به خوانده دارای آثاری است که عبارتند از:
- توقیف اموال شخص بدهکار قبل از صدور حکم قطعی.
- امکان توقیف کلیه اموال شخص اعم از اموال منقول، غیر منقول و وجوهی که شخص در حساب بانکی خود یا نزد اشخاص ثالث دارد.
همچنین، در مواردی که دعوای خواهان با شکست قطعی مواجه شود، به خودی خود از تامین رفع اثر می‌شود، یعنی اموال بازداشت شده آزاد می‌گردد. به علاوه، در صورتی که قرار تامین خواسته مورد اعتراض قرار گیرد و در پی این اعتراض قرار تامین خواسته فسخ گردد، به درخواست ذی نفع و با دستور مقام قضایی از تامین آزاد می‌گردد.
