تبدیل حبس تعزیری به جزای نقدی در قوانین پیش بینی شده و ما در مطالب این صفحه قصد داریم تا در رابطه با مواردی چون شرایط تبدیل حبس تعزیری به جزای نقدی، درجه بندی مجازات تعزیری، تبدیل حبس تعزیری درجه ۶ به جزای نقدی، تبدیل حبس تعزیری درجه ۵ به جزای نقدی، تبدیل حبس تعزیری درجه 7 به جزای نقدی، مراحل تبدیل حبس به جزای نقدی، تبدیل حبس به جزای نقدی بدون رضایت شاکی، قیمت هر روز حبس تعزیری، قیمت یک سال حبس تعزیری و امکان قسط بندی برای تبدیل حبس تعزیری به جزای نقدی سخن گفتیم و در این باره توضیحات مفیدی نیز به شما عزیزان همراه ارائه نمودیم و اینک به شما پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای مطالب این صفحه با ما همراه باشید.
موسی الرضا میر وکیل پایه یک دادگستری
وکالت و مشاوره تخصصی در دعاوی کیفری
شماره تماس جهت تعیین وقت مشاوره
حبس تعزیری چیست؟
تعزیر مجازاتی است که مشمول عنوان حد و قصاص یا دیه نیست و شرایط ارتکاب جرم و میزان مجازات آن در شرع مشخص نشده است. حبس تعزیری حبسی است که به صورت احتیاطی و نهایی برای عدم رعایت یا نقض قوانین و مقررات حاکم در یک جامعه، مهیا میشود. به بیان سادهتر، حبس تعزیری برای جلوگیری از اقداماتی است که به نظر می‌رسد ممکن است منجر به آسیب به اجتماع و افراد شود.
از جمله مجازات های تعزیری می توان به حبس، جزای نقدی محرومیت از حقوق اجتماعی و مانند آن اشاره کرد. مجازات های تعزیری در قانون مجازات اسلامی به هشت درجه تقسیم شده است و به عبارت دیگر در صورتی که فردی مرتکب جرم تعزیری شود، به یکی از درجات مجازات تعزیری محکوم می شود. حال ببینیم این درجه بندی های مجازات تعزیری چگونه است؟
شرایط تبدیل حبس تعزیری به جزای نقدی
در رابطه با شرایط تبدیل حبس تعزیری به جزای نقدی باید بگوییم در حالت کلی برخی موارد می‌تواند موجب شرایط تبدیل حبس تعزیری به جزای نقدی گردد که در ادامه به هر یک از این موارد اشاراتی داشتیم و در این باره توضیحاتی نیز به شما عزیزان ارائه نمودیم:
- گذشت شاکی
یکی از شرایط تبدیل حبس تعزیری به جزای نقدی گذشت شاکی است! در این باره باید بدانید اگر مجرم بتواند رضایت شاکی را بدست بیاورد قاضی این امکان را دارد که حبس را به جزای نقدی تبدیل کند! در این باره ذکر این نکته نیز ضروری به نظر می‌رسد که اگر جرم قابل گذشت باشد و شاکی نیز گذشت کند مجازات می‌تواند منتفی شود و تبدیل و تقلیل آن اصلا صورت نگیرد! - اقرار متهم موجب تبدیل حبس
اقرار متهم نیز در برخی موارد می‌تواند سبب تبدیل مجازات به جزای نقدی شود و این اقرار می‌تواند در مراحل قضایی اتفاق بیفتد و قاضی با توجه به این اقرار تبدیل حبس را لحاظ کند. - اعلام ندامت و کهولت سن
اگر مجرم اعلام پشیمانی کرده باشد و یا سن او زیاد باشد نظر قاضی در رابطه با تبدیل مجازات حبس به جزای نقدی می‌تواند کارساز باشد. - مجازات‌های جایگزین حبس
در قانون جمهوری اسلامی ایران در برخی موارد مجازات‌های جایگزین برای حبس نیز در نظر گرفته شده که می‌توان این مورد را نیز در نظر گرفت.
مراحل تبدیل حبس به جزای نقدی
تبدیل مجازات حبس به جزای نقدی، یکی از نهادهای ارفاقی پیش‌بینی شده در قانون مجازات اسلامی است که به منظور کاهش جمعیت کیفری و اصلاح مجرمین در برخی از جرایم غیرعمدی و جرایم عمدی سبک، مورد اعمال قرار می‌گیرد.
این فرآیند مستلزم طی مراحل قانونی مشخصی است که با درخواست محکوم‌علیه یا وکیل وی از دادگاه صادرکننده حکم قطعی آغاز میشود. در این درخواست، محکوم‌علیه با استناد به شرایط قانونی مقرر، تقاضای تبدیل مجازات حبس به جزای نقدی را مطرح می‌نماید.
پس از وصول درخواست، دادگاه صادرکننده حکم قطعی با بررسی شرایط قانونی از جمله نوع جرم، میزان مجازات حبس تعیین شده، وضعیت اجتماعی و اقتصادی محکوم‌علیه، و نیز فقدان سوابق کیفری مؤثر، نسبت به پذیرش یا رد درخواست تبدیل مجازات اتخاذ تصمیم می‌نماید.
در صورت موافقت دادگاه با تبدیل حبس به جزای نقدی، میزان جزای نقدی بر اساس قانون و با در نظر گرفتن وضعیت محکوم‌علیه تعیین شده و به وی ابلاغ می‌گردد تا در مهلت مقرر نسبت به پرداخت آن اقدام نماید. عدم پرداخت جزای نقدی در مهلت تعیین شده، می‌تواند منجر به اجرای مجازات حبس اصلی گردد.
آیا حبس تعزیری زندان دارد؟
درج این سوال به عمد توسط ما انجام شده چرا که بسیاری از عموم مردم این سوال را در جلسات مشاوره حقوقی از ما می‌پرسند و در پاسخ باید بگوییم حبس تعزیری خود نوعی مجازات زندان است که امکان تخفیف و تعلیق آن به جهاتی که قانون مشخص کرده است وجود دارد!
درجه بندی حبس تعزیری
در جدول زیر درجه بندی مجازات تعزیری را قرار دادیم:
| درجه بندی | مجازات |
| درجه 1 | حبس بیش از 25 سال
جزای نقدی بیش از یک میلیارد ریال مصادره اموال انحلال شخص حقوقی |
| درجه 2 | حبس بیش از 25 سال
جزای نقدی بیش از پانصد و پنجاه میلیون ریال تا یک میلیارد ریال |
| درجه 3 | حبس بیش از 10 تا 15 سال
جزای نقدی بیش از سیصد و شصت میلیون ریال تا پانصد و پنجاه میلیون ریال |
| درجه 4 | حبس بیش از 5 تا 10 سال
جزای نقدی بیش از یکصد و هشتاد میلیون ریال تا سیصد و شصت میلیون ریال انفصال دائم از خدمات دولتی و عمومی |
| درجه 5 | حبس بیش از 2 تا 5 سال
جزای نقدی بیش از هشتاد میلیون ریال تا یکصد و هشتاد میلیون ریال محرومیت از حقوق اجتماعی بیش از 5 تا 15 سال ممنوعیت دائم از یک یا چند فعالیت شغلی اجتماعی برای اشخاص حقوقی ممنوعیت دائم از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه برای اشخاص حقوقی |
| درجه 6 | حبس بیش از 6 ماه تا 2 سال
جزای نقدی بیش از بیست میلیون ریال تا هشتاد میلیون ریال شلاق از سی و یک تا هفتاد و چهار ضربه و تا نود و نه ضربه در جرایم منافی عفت محرومیت از حقوق اجتماعی بیش از شش ماه تا پنج سال انتشار حکم قطعی در رسانه‌ها ممنوعیت از یک یا چند فعالیت شغلی یا اجتماعی برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت 5 سال ممنوعیت از دعوت عمومی برای افزایش سرمایه برای اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال ممنوعیت از اصدار برخی از اسناد تجاری توسط اشخاص حقوقی حداکثر تا مدت پنج سال |
| درجه 7 | حبس از نود و یک روز تا شش ماه
جزای نقدی بیش از ده میلیون ریال تا بیست میلیون ریال شلاق از یازده تا سی ضربه محرومیت از حقوق اجتماعی تا 6 ماه |
| درجه 8 | حبس تا سه ماه
جزای نقدی تا ده میلیون ریال شلاق تا ده ضربه |
پیشنهاد میشود در خصوص این که به مجازات حبس تعزیری محکوم شده اید با یک وکیل کیفری مشورت و راهنمایی دریافت کنید.
تبدیل حبس تعزیری درجه ۶ به جزای نقدی
حبس تعزیری درجه ۶ قابل تبدیل به جزای نقدی می‌باشد و در این باره میزان جزای نقدی دقیقا دو برابر مقدار زمان از لحاظ ریالی خواهد بود. بدین گونه که اگر شما به 4 ماه حبس تعزیری درجه ۶ محکوم شوید باید 8 میلیون تومان جهت تبدیل این مورد جزای نقدی بپردازید!
تبدیل حبس تعزیری درجه ۵ به جزای نقدی
تبدیل حبس تعزیری درجه ۵ به جزای نقدی نیز امکان پذیر بوده و در این باره در ماده 37 قانون مجازات اسلامی بیان شده که این امکان وجود دارد و جزای نقدی معادل همان درجه حبس خواهد بود.
تبدیل حبس تعزیری درجه 7 به جزای نقدی
در قانون مجازات اسلامی در رابطه با تبدیل حبس تعزیری درجه 7 به جزای نقدی سخن گفته شده است. این حبس شامل حبس از ۹۱ روز تا ۶ ماه است که تبدیل آن امکان پذیر بوده اما تا حد زیادی به نظر قاضی بستگی دارد.
چه مجازاتی قابل تبدیل است؟
تبدیل حبس تعزیری به جزای نقدی در جرائم غیر عمد:
به طور کلی امکان تبدیل مجازات جرائم غیر عمدی کمتر از دو سال حبس وجود دارد و قاضی موظف به تبدیل مجازات کمتر از دو سال حبس به جزای نقدی است.
اما مجازات غیر عمدی بیش از دو سال حبس در اختیار قاضی است و اگر مجرم در زمان محکومیت سوء سابقه نداشته باشد قاضی می‌تواند با بررسی پرونده مجرم، او را از این وضعیت بهره مند نماید.
پیشنهاد مشاهده: بهترین وکیل در ایران
تبدیل حبس تعزیری به جزای نقدی در جرائم عمد:
طبق ماده 64: «مرتكبين جرائم عمدی كه حداكثر مجازات قانوني آنها سه ماه حبس است به جای حبس به مجازات جايگزين حبس محكوم می‌گردند. »
طبق این ماده در جرائم عمدی قاضی می‌تواند میزان حبس تا سه ماه یا شش ماه را تبدیل به جزای نقدی نماید،
شرایط تقلیل مجازات حبس تعزیری چیست؟
بر طبق ماده‌ی 38-36 قانون مجازات اسلامی، فرمول کلی این تقلیل به این صورت است که:
ماده 36:
«در صورت وجود يك يا چند جهت از جهات تخفيف دادگاه می‌تواند مجازات تعزيری را به‌شرح ذيل تقليل داده يا تبديل كند:
- حبس به ميزان يك يا دو درجه
- مصادره اموال به جزاي نقدي درجه سه يا چهار
- انفصال دائم به انفصال موقت به ميزان پنج تا پانزده سال
- ساير مجازات‌هاي تغزيری به ميزان يك يا دو درجه از همان نوع يا انواع ديگر.»
ماده 37:
«جهات تخفيف عبارتند از:
- گذشت شاكي يا مدعي خصوصي
- همكاري مؤثر متهم در شناسايي شركا يا معاونان تحصيل ادله يا كشف اموال و اشياي تحصيل شده از جرم يا به كار رفته براي ارتكاب آن
- اوضاع و احوال خاص مؤثر در ارتكاب جرم، از قبيل رفتار يا گفتار تحريك‌آميز بزه‌ديده يا وجود انگيزه شرافت‌مندانه در ارتكاب جرم.
- اعلام متهم قبل از تعقيب يا اقرار مؤثر وي درحين تحقيق و رسيدگی
- ندامت، حسن سابقه و يا وضع خاص متهم از قبيل كهولت يا بيماری
- كوشش متهم به‌منظور تخفيف آثار جرم يا اقدام وی در جهت جبران زيان ناشی از آن
- خفيف بودن زيان وارده شده به بزه‌ديده يا نتايج زيانبار جرم
- مداخله ضعيف شريك يا معاون در وقوع جرم
تبصره 1 – دادگاه مكلف است جهات تخفيف مجازات را در حكم خود قيد كند.
تبصره 2 – هرگاه نظير جهات مندرج در اين ماده در مواد خاصی پيش‌بينی شده باشد، دادگاه نمی‌تواند به موجب همان جهات مجازات را دوباره تخفيف دهد»
ماده 38:
«در جرائم تعزيری درجه هفت و هشت، در صورت احراز جهات تخفيف چنانچه دادگاه پس از احراز مجرميت تشخيص دهد كه با عدم اجراء مجازات نيز مرتكب اصلاح میشود در صورت فقدان سابقه كيفری موثر و گذشت شاكی و جبران ضرر و زيان يا برقراري ترتيبات جبران آن، می‌تواند حكم به معافيت از كيفر صادر كند».
در چه مواردی تبدیل حبس به جزای نقدی غیر ممکن است؟
بر طبق مواد ۳۷ و ۲۱۹ قانون مجازات اسلامی تخفیف و تبدیل مجازات حبس به جزای نقدی فقط در جرائم تعزیری امکان‌پذیر است و این امکان برای مجازات هایی مثل حد، قصاص و دیات وجود ندارد یا شرایط تبدیل بسیار سخت است. از جمله مواردی که امکان تبدیل حبس به جزای نقدی وجود ندارد:
- فرد محکوم علیه بیش از یک فقره سابقه محکومیت قطعی به حبس از یک روز تا شش ماه را در سابقه خود داشته باشد تبدیل مجازات حبس به جزای نقدی منتفی است.
- اگر فرد محکوم علیه سابقه جزای نقدی بیش از ۱۰ میلیون ریال یا شلاق تعزیری در پرونده داشته باشد امکان تبدیل حبس به جزای نقدی را ندارد.
- اگر فرد محکوم علیه دارای یک فقره سابقه محکومیت قطعی به حبس بیش از شش ماه، محکومیت به حد، قصاص یا پرداخت بیش از ۱۵ میلیون ریال جریمه نقدی را در پرونده های قضایی خود داشته باشد نمی‌تواند از شرایط تبدیل حبس به جزای نقدی استفاده کند.
- مجازات های مربوط به جرائم علیه امنیت داخلی یا خارجی کشور هم در قالب تبدیل حبس به مجازات نقدی قرار نمی‌گیرد. اضافه بر این ها اگر تعدد جرایم عمدی در پرونده متهم وجود داشته باشد و در صورتی که مجازات قانونی حداقل یکی از آنها بیش از ۶ ماه باشد مانع تبدیل حبس به جزای نقدی می شود.
پیشنهاد مشاهده: وکیل درگز
تقاضای مهلت پرداخت جزای نقدی امکان دارد
تا به اینجا متوجه شدیم در چه شرایط تبدیل حبس تعزیری به جزای نقدی ممکن است. اما در مورد مهلت پرداخت جریمه نقدی صحبتی نکردیم. برای پرداخت قسطی جریمه نقدی یک سری قوانین و مواردی وجود دارد که قانون گذار آنهارا بررسی می کند. محکوم حق دارد که درخواست قسط بندی جریمه خود را بکند. درصورت صلاحدید قانون گذار و ضمانت می تواند فرد مبلغ مورد نظر را قسط بندی کند.
امکان قسط بندی برای تبدیل حبس تعزیری به جزای نقدی
در نظام حقوقی ایران، به منظور ایجاد تسهیل در اجرای احکام کیفری و رعایت حال محکوم‌علیه، در مواردی امکان تبدیل مجازات حبس تعزیری به جزای نقدی پیش‌بینی شده است.
این تبدیل، که تحت شرایط خاص و با تشخیص مقام قضایی صورت می‌پذیرد، می‌تواند به کاهش جمعیت کیفری زندان‌ها و نیز امکان جبران خسارت بزه دیدگان کمک نماید. پس از تبدیل مجازات حبس به جزای نقدی، سوالی که مطرح میشود، امکان پرداخت یکجای مبلغ تعیین شده یا تقسیط آن است.
قانون مجازات اسلامی در ماده 27، به صراحت به این موضوع پرداخته و مقرر می‌دارد که در صورت تقاضای محکوم‌علیه و احراز قدرت پرداخت وی به صورت اقساط از سوی دادگاه صادرکننده حکم قطعی، امکان پرداخت جزای نقدی به صورت قسطی وجود دارد.
دادگاه با در نظر گرفتن وضعیت مالی محکوم‌علیه، میزان جزای نقدی و مدت زمان معقول برای پرداخت، نسبت به تعیین تعداد و مبلغ اقساط اقدام می‌نماید. عدم پرداخت اقساط در مواعد مقرر، می‌تواند منجر به لغو تسهیلات قسط‌بندی و اجرای مجازات حبس بدل از جزای نقدی گردد.
تبدیل حبس به جزای نقدی بدون رضایت شاکی
در رابطه با تبدیل حبس به جزای نقدی بدون رضایت شاکی باید بگوییم اگر جرم جنبه خصوصی داشته باشد و شاکی خصوصی داشته باشد یکی از شروط اساسی رضایت شاکی است که در این زمینه حتی با وجود سایر جهات تخفیف و شرایط قانونی امکان تبدیل بدون رضایت شاکی وجود ندارد.
قیمت هر روز حبس تعزیری در سال 1404
طبق ماده ۶۵ قانون اسلامی قیمت هر روز حبس تعزیری در سال ۱۴۰۴ هشتصد هزار ریال معادل هشتاد هزار تومان (80.000 تومان) می‌باشد.
قیمت یک سال حبس تعزیری
در سال 1404 به صورت میانگین قیمت یک سال حبس تعزیری بین 50 تا 250 هزار تومان تعیین شده که لازم به ذکر است این مبلغ به شرایط و موارد پرونده، توان مالی متهم و برخی موارد دیگر نیز بستگی دارد.
نمونه رای تبدیل حبس به جزای نقدی
برای دانلود، اینجا کلیک کنید.
خلاصه مطلب
در این مقاله در مورد حبس تعزیری و تبدیل حبس تعزیری به جزای نقدی صحبت کردیم. تعزیری در مواردی خاص مانع از رفتن مجرم به زندان میشود و دادگاه در حکم حبس تعزیری مواردی از جمله انگیزه ارتکاب، وضعیت روحی روانی، سابقه فردی و خانوادگی در نظر می گیرد. و مهمتر اینکه بنابر مواردی تقلیل مجازات حبس تعزیری نیز امکان پذیر می باشد.
همچنین گفتیم که خیلی از جرائم غیر عمدی مثل جرائم حدود، قصاص و دیه امکان تبدیل مجازات به جزای نقدی وجود ندارد و حکم صادر شده برای متهم در صورت تایید دیوان عالی کشور لازم الاجرا می باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه و دریافت اطلاعات حقوقی بیشتر می توانید از خدمات مشاوره حقوقی با وکیل پایه یک دادگستری استفاده کنید.
سوالات متداول
- چه جرایمی مشمول امکان تبدیل حبس تعزیری به جزای نقدی می‌شوند و آیا این امکان برای تمامی درجات حبس تعزیری وجود دارد؟
بر اساس قانون مجازات اسلامی، امکان تبدیل حبس تعزیری به جزای نقدی در تمامی درجات آن وجود ندارد و معمولاً این امر در مورد حبس‌های کوتاه‌مدت‌تر و جرایم با جنبه مالی بیشتر یا مواردی که ملاحظات اصلاحی مجرم ارجحیت دارد، اعمال میشود؛ قانونگذار در ماده 37 قانون مجازات اسلامی، به طور خاص به امکان تبدیل مجازات حبس‌های درجه پنج و شش به جزای نقدی اشاره نموده است. - چه شرایطی برای تبدیل حبس تعزیری به جزای نقدی لازم است و آیا رضایت شاکی در این امر تأثیرگذار است؟
تبدیل حبس تعزیری به جزای نقدی مستلزم وجود شرایطی از جمله فقدان سوابق کیفری مؤثر، ماهیت جرم ارتکابی، وضعیت خاص محکوم‌علیه و ملاحظات مربوط به اصلاح وی می‌باشد؛ رضایت شاکی خصوصی نیز می‌تواند در تصمیم دادگاه برای تبدیل مجازات حبس به جزای نقدی تأثیرگذار باشد، به ویژه در جرایمی که جنبه خصوصی دارند. - مبنای تعیین میزان جزای نقدی بدل از حبس تعزیری چیست و آیا مبلغ آن با میزان خسارت وارده به بزه دیده ارتباط دارد؟
مبنای تعیین میزان جزای نقدی بدل از حبس تعزیری، با در نظر گرفتن درجه حبس، وضعیت مالی محکوم‌علیه و عرف جامعه تعیین می‌گردد و لزوماً معادل میزان خسارت وارده به بزه دیده نیست؛ هرچند دادگاه در تعیین مبلغ جزای نقدی، می‌تواند به میزان خسارت نیز توجه نماید. - مراحل درخواست و رسیدگی به تقاضای تبدیل حبس تعزیری به جزای نقدی چگونه است و محکوم‌علیه چه اقداماتی باید انجام دهد؟
محکوم‌علیه می‌بایست درخواست تبدیل حبس تعزیری به جزای نقدی را به دادگاه صادرکننده حکم قطعی تقدیم نماید؛ دادگاه با بررسی شرایط قانونی و وضعیت محکوم‌علیه، نسبت به پذیرش یا رد درخواست اتخاذ تصمیم می‌نماید و در صورت پذیرش، قرار تبدیل صادر و میزان جزای نقدی تعیین می‌گردد. - در صورت تبدیل حبس تعزیری به جزای نقدی و عدم پرداخت آن توسط محکوم‌علیه، چه تبعاتی به دنبال خواهد داشت؟
در صورت تبدیل حبس تعزیری به جزای نقدی و امتناع یا عدم توانایی محکوم‌علیه در پرداخت آن در مهلت مقرر یا اقساط تعیین شده، مجازات حبس بدل از جزای نقدی مجدداً قابل اجرا خواهد بود و محکوم‌علیه جهت تحمل حبس به زندان معرفی می‌گردد.
نظر شما
.
خدا خیرتون بده بخاطر توضیحاتتون